12806

rozładowaniu.

1.2    Rodzaje stresu

Tajemniczy i manipulujący stres ; to najbardziej popularne hasło końca XX i początku XXI wieku. Stres kontroluje reakcje dała, wpływa na wydajność pracy, efektywność działania, inspiruje, ale jest też zjawiskiem negatywnym. Stres wyzwala siłę do działania i podejmowania decyzji. Dopada jednostkę wtedy, gdy nie może już ona uporać się z różnymi problemami, czy to osobistymi czy to zawodowymi. Może stać się wtedy przyczyną głębokiego załamania. Przedłużający się stres, który prowadzi do wyniszczenia nazywany jest dystresem. Jednak stres ma i pozytywne strony. Pomaga zmobilizować cały organizm, by wyjść z trudnej sytuacji. Reakcja stresowa może jednostce np. uratować życie lub wyjść z różnych opresji. Pozytywny stres zwany - eustresem - może motywować i dopingować.

Większość ludzi żyje w warunkadi permanentnego stresu wywoływanego przez różne bodźce. Światowa Organizacja Zdrowia określiła stres jako choroba stulecia, bowiem przyczyną barwnego, a zarazem groźnego obrazu zaburzeń adaptacyjnych mogą być czynniki fizyczne, jak i chemiczne, toksyczne, infekcyjne, psychiczne i socjopatyczne (Grochmal S., 1987, s. 56)

S. Grochmal, wyróżnił kilka rodzajów stresu: stres biologiczny (somatyczny);

•    stres    psychiczny;

stres emocjonalny;

-    stres    moralny (psychospołeczny);

stres przewlekły (dystres);

*    stres    krótkotrwały (eustres) (Por. Grochmal S.,    1987)

W stanie biologicznym głównymi wrotami, przez które szkodliwe czynniki oddziaływają na organizm, jest skóra oraz jama ustna i przewody nosowe (Tamże, s. 59). Objawem stresu biologicznego jest ból. - Stres psychiczny powstaje w wyniku zaistnienia określonej sytuacji, zagrażającej naszemu spokojowi i równowadze psychicznej, zmuszającej nas do zmiany zadiowani, w celu dostosowania się do tej sytuacji lub przeciwstawienia się jej (Tamże, s. 60). -Stres emocjonalny występuje ze zderzenia procesów nadmiernego pobudzenia i hamowania. Zaburzenie równowagi między procesem pobudzania i hamowania oraz przeciążenia układu nerwowego zbyt silnymi bodźcami jest trudne do opanowania, uniemożliwia zaspokojenie ujawnionych potrze!) i prowadzi do frustracji (Tamże, s. 61).- Stres moralny (psydiospołeczny) jest związany ze strukturą życia społecznego i z oceną naszego postępowania w aspekcie estetycznym (Tamże). Każdy człowiek w swoim żydu kieruje się określonymi normami etycznymi, przyjaźnią, uczawośaą; jednym słowem uczuciami według ustalonych i powszechnie przyjętych wartości w danym społeczeństwie.- Stres przewlekły (dystres); negatywny długotrwały stres zakłócający równowagę psychofizyczną obniżający jakość działania, czasami prowadzący do chorób psydiosomatycznych (Wróblewski J., 1997, s. 116).- Stres krótkotrwały (eustres); (dobry stres); lekki przyjemny stres, pozytywny wręcz nieodzowny poziom pobudzania potrzeby do działania zdrowego organizmu. Znaczenie eustresu można zrozumieć lepiej, gdy uświadomimy sobie jak smutne i samotne może być życie ludzi bez pracy, stałych zajęć, bez partnera czy rodziny i przyjaciół nie mają oni żadnych bodźców do zrozumienia się z otaczającym światem. Temu psychofizycznemu otępieniu może pomóc pobudzający eustres (Tamże).Zadziwiające jest to, że czasami to, co dla jednych jest pobudzającym do działania eustresem, dla drugich może być niepokojącym dystresem. Te dwa typy reakcji różni jedynie proces uczenia się. Na większość bodźców ludzie uczą się reagować. Dlatego nie ma możliwości jednoznacznego zdefiniowania czynności stresującycłi. Jeśli człowiekowi uda się nauczyć rozpoznawać wszystkie negatywne bodźce, będzie mógł zmienić swoje postępowanie. Sytuacje stresowe są w żydu każdego, ale jedne trwają krótko i przeszkadzają w niewielkim stopniu lub giną, to inne pojawiają się wtiąż na nowo i towarzyszą człowiekowi nieustannie. W sytuacjach stresowych najważniejsze jest, aby nauczyć się radzić z bodźcami, które doaerajądo organizmu. Dla dobrego samopoczucia ważna jest równowaga zapadająca między sytuacją napięaa i odprężenia. Kto nauczy się rozpoznawać bodźce negatywne, będzie umiał je nie tyle likwidować, bo tego się nie da, co łagodzić idi skutki w momencie ich pojawienia się. Każdy powinien poznać i wykorzystać swoją indywidualną, optymalną równowagę między eustresem a dystresem.

1.3    Przyczyny stresu