Wśród kredytów, których kredytobiorcą jest osoba prawna, w tym najczęściej podmiot gospodarczy, można wyodrębnić następujące kryteria:
1) Wg przeznaczenia:
a) na działalność bieżącą (kredyt obrotowy);
b) na cele rozwojowe (kredyt inwestycyjny);
2) wg czasu kredytowania:
a) krótkoterminowe - okres spłaty poniżej 1 roku;
b) Średnioterminowe - okres spłaty od 1 roku do 3 lat;
c) długoterminowy - okres spłaty powyżej 5 lat;
3) wg sposobu przekazania środków pieniężnych:
a) na rachunek kredytobiorcy:
i) na rachunek bieżący,
ii) na rachunek kredytowy,
b) na rachunek dostawcy lub innego wierzyciela;
c) w formie gotówki.
Zanim bank udzieli kredytu bada zdolność kredytową wnioskodawcy. Zdolność kredytowa jest to zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Jej pozytywna ocena jest warunkiem ustawowym udzielenia kredytu. Obok pojęcia zdolności kredytowej podmiotu gospodarczego mówimy również o istnieniu ryzyka kredytowego banku, który udziela kredytu. Oba te pojęcia określane są głównie przez analizę i ocenę czynników, które decydują
o zdolności kredytowej. Jeśli zdolność kredytowa jest bardzo wysoka to ryzyko kredytowe jest niskie. A zatem ryzyko kredytowe jest odwrotnie proporcjonalne do zdolności kredytowej przedsiębiorstwa. Źródłami ryzyka kredytowego - miejscami jego powstawania są:
-» kredytobiorca - jego umiejętności i rzetelność;
przedmiot kredytowania proponowany przez potencjalnego kredytobiorcę;
-» otoczenie wielokierunkowo oddziałujące na przyszłą działalność podmiotu gospodarczego; jakość oceny przyszłej sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa ubiegającego się o kredyt;
-» koncentracja portfela kredytowego;
-» przypadek losowy.
Niektóre banki kwantyfikują ocenę ryzyka kredytowego polegającą na zestawieniu wybranych wskaźników, mierników uznanych za ważne do tych celów (poniższa tabela).
Lp. |
Miernik oceny |
Możliwa ocena w punktach |
Faktyczna ocena w punktach |
1 |
2 |
3 |
4 |
1 |
Zysk i jego wystarczalność | ||
- wysoki, utrzymujący się |
1 | ||
- umiarkowany, zapewniający znaczne pokrycie potrzeb rozwojowych |
3 | ||
umiarkowany, zapewniający pokrycie niezbędnych potrzeb |
4 | ||
rozwojowych | |||
niski, zapewniający pokrycie potrzeb rozwojowych w ograniczonym |
g | ||
zakresie | |||
- niski, nie zaspokajający pokrycia potrzeb rozwojowych |
8 | ||
II |
Struktura kapitałowo-majątkowa | ||
- wysokie pokrycie środków obrotowych (50 % i więcej) |
1 | ||
- dobre pokrycie (ponad 30%) z tendencją wzrostu |
2 | ||
- dobre, ale nie wzrastające |
3 | ||
- przeciętne (ponad 15%), ale z wyraźną tendencją wzrostu |
4 | ||
- przeciętne, stagnacja lub malejące |
6 | ||
- niskie (poniżej 15%) z tendencją wzrostu |
7 | ||
- niskie - malejące |
10 |