13776

Promotor genu-odcinek sekw DNA, znajd się przed sekw kodującą, której przyłączają się czynn transkrypcyjne i polimer RNA, regulujący ekspresje genów. Od przyłącz polimerazy RNA do promotora rozpoczyna się transkrypcja. Operon -sekw kodująca różne białka (enzymy) biorące udział w pewnym procesie znajd się pod kontrolą wspólnych sekw regulacyjnych. Intron- sekw nie zaw użytecznej inf (niekodująca część cząsteczki DNA), wyst u eukariota, ulega transkrypcji, jest wycinany podczas obróbki potranskiypcyjnej, w procesie splicingu. Ekson- odcinek DNA kodujący inf, porozdzielany u org wyższych intronami. Rodzina genowa- zespół genów utwórz przez ident lub podobne geny, które nie podlegają wspólnej regulacji. 6/ Podaj podst reguły procesu replikacji DNA. * Replikacja jest procesem semikonserw -W każdej rundzie replik każda z 2 nici helisy DNA jest wykorz jako matryca do syntezy komplement łańcuclia DNA.    * Inicjacja replikacji zachodzi w

ściśle określ sekw nukleotydów, zgromadź w specyf miejscach chromosomu, zwanych „origin" ♦Replikon jako jedn replikacji * Replikacja DNA jest inicjowana przez krótkie odcinki RNA służ jako startery dla polimer DNA * Replik DNA jest sterowana przez duże , wieloenzymat kompleksy * Struktura chromosomów wywiera wpływ na proces replik *Replik DNA jest ściśle związ z procesem transkrypcji 7.Budowa miejsc inicjacji replikacji w DNA bakterii. Ori C bakterii E. coli ma dl 245 par zasad (bp). Obszar ten zbud jest z powtarzających się ode DNA o charakt bud. Wyst tam 2 charakt motywy sekw : 9-nukleotydowy (wyst w obszarze oriC pięciokrotnie, w rozproszeniu wzdłuż całego obszaru i jest miejscem wiąz białek inicjatorowych dla procesu replikacji) i 13-nukleotydowy (powtarza się w obszarze oriC trzykrotnie, a poszczególne powtórz ułóż są tandemowo i stanowią miejsce, w którym doch do rozdzielania się helisy DNA, czyli otwarcia oczka replikacyjnego. 8. Scharakteryzuj różne formy widełek replikacyjnych.

a) Replikacyjne oczko lub forma theta(0). Jeżeli replikacja DNA rozpocz się wewnątrz dwuniciowej struktury chromos liniowych lub kolistych, widełki replikac tworzą charakteryst strukturę oczka replik, powiększ się w miarę oddalania się widełek. Gdy chromosom jest kolisty, powiększ się oczko przyjmuje charakteryst formę - 0. b) Forma a , replikacja wg. modelu obracającego się koła. Jeżeli w cząst DNA replikacji podlega tylko 1 z 2 nici dupleksu, to synteza rozpocz się od przecięcia jednej nici. Wolna gnipa 3'-OH utwórz w miejscu przecięcia staje się miejscem startu syntezy DNA, skąd polimeraza DNA wydłuża przeciętą nić, wędrując po kolistej drugiej nici - matrycy - jak po obwodzie koła. c) Replikacja wg modelu przemieszczającej się pędli (D loop, R loop).

Ten mechanizm replikacji jest inicjowany bezpośrednio przez transkrypcję. Występuje powszechnie podczas replikacji mitochondrialnego DNA. Transkrypcja przechodząca przez ori odsuwa jedną nić tworząc pętlę. Specyficzne przecięcie nici RNA z wytworzeniem wolnej grupy 3’-OH umożliwia dołączenie się polimerazy DNA i wydłużanie startera, czemu towarzyszy poszerzanie się pętli.

Mechanizm ten powoduje asymetryczną replikację DNA. Najpierw synteza DNA przebiega tylko na jednej matrycy, dopiero potem rozpoczyna się na matrycy dmgiej.

9. Inicjacja replikacji DNA w komórkach E.coli

a) Aktywacja ori - czyli inicjacja procesu replikacji DNA następuje przez transkrypcję.

b)    9-nukleotydowe sekwencje (oznaczone tu R) są miejscem wiązania białka inicjatorowego, produktu genu dnaA. DnaA łączy się z DNA i swoimi cząsteczkami w sposób koopoeratywny tworząc duży agregat - kompleks zamknięty

c)    W obecności ATP oraz białek chromatyny FIS, IHF i HU, DNA ulega silnemu zaginaniu, owijając się wokół białek DnaA. Powstałe silne naprężenia w DNA powodują rozrywanie wiązań wodorowych w odcienkach 13-nukleotydowych. Powstaje kompleks otwarty

d)    Do kompleksu otwartego przyłącza się helikaza replikacyjna - Dna B oraz inne białko replikacyjne Dna C, które służy do wprowadzenia helikazy do kompleksu otwartego. Helikaza rozwijając oczko replikacyjne doprowadza do uwolnienia białka Dna A.