• zmieniają się aspiracje pracowników. Pracownicy „nowych wartości" domagają się organizacji pracy łączącej wymogi wysokiej wydajności z regułami humanistycznymi i racjonalizacją działania, a więc pracy bezpiecznej, sensownej, angażującej intelekt,inwencję i samoocenę jej wykonawców, wykonawców także umożliwiającej tzw. suwerenność czasową oraz elastyczne zatrudnienie.
• zmieniają się przepisy prawne i restrykcje zagraniczne.
B. Wawrzyniak dzieli otoczenie ze względu na jego rozwój i charakter związków między nim a organizacją, które ujął z punktu widzenia dwóch wymiarów. Pierwszy to dynamika otoczenia rozumiana jako zmiany dotyczące jego złożoności, intensywności oddziaływania na przedsiębiorstwo, szybkości przekształceń oraz ich względnej nowości. Drugi wymiar to stopień i sposób zrestrukturyzowania relacji otoczenie - organizacja gospodarcza. Otoczenie przedsiębiorstwa przeszło zmiany od stanu określanego jako spokojny, przypadkowy do tzw. „burzliwego pola", Istota tego zjawiska ikw we wzrastającej turbulencji środowiska firmy. Otoczenie burzliwe charakteryzuje m.in.:
• duża zmienność i nieprzewidywałność otoczenia;
• konieczność elastycznego dostosowywania się struktur, systemów, procedur do zachodzących zmian;
• ścisły związek między elementami otoczenia;
■ duży dynamizm kształtowania się powiązań;
• brak kontrolowania zmian i wydarzeń;
• celowe współdziałanie elementów otoczenia;
• duża konkurencja;
• niepewność przyszłych wydarzeń;
• kompleksowość zmian i konieczność szybkiego na nie reagowania
Rodzaje otoczenia ze względu na jego rozwój i charakter związków między nim a organizacją
OTOCZENIE PRZESZKADZAJĄCĄ-ODDZIAŁUJĄCE; Orientacja rynkowa zarządzanie maiketingowe ; Autonomia przedsiębiorstwa coraz silniej ograniczana przez różnicujące się rynki w ramach danego kraju i świata; Kierownik generalista ; Lata 1930-1970
OTOCZENIE .BURZLIWE POLE”; Orientacja globalna ; Zarządzanie strategiczne ; Autonomia przedsiębiorstwa ograniczona przez globalną konkurencję, państwo i społeczeństwo; Superboss - Generalista /Specjalista; Lata 1970-?
OTOCZENIE SPOKOJNE ZESTRUKTURALIZOWANE; Orientacja produkcyjna ; Zarządzanie Funkcjonalne ; Duża autonomia przedsiębiorstwa ograniczona głównie przez konkurencję sprowadzającą się do konkurencji cenowej; Kierownik Specjalista; Lata 1880-1930
OTOCZENIE SPOKOJNE PRZYPADKOWE; Orientacja przedsiębiorcza; zarządzanie przez doświadczenie i intuicję kierowniczą; Bardzo duża autonomia przedsiębiorstwa, które traktuje się jako centralny instrument postępu społecznego; Przedsiębiorca -Właściciel; Lata 1820-1880
Przedsiębiorstwa muszą dostosowywać swoje systemy zarządzania do reguł i mechanizmów normujących stosunki między podmiotami systemu ekonomicznego, które wynikają z charakteru gospodarki. Koniecznym staje się uwzględnianie zasad wyrażających stosunek państwa, organów kontrolnych, opinii publicznej i konkurencji do podmiotów gospodarczych lub ich grup oraz założeń polityki pieniężnej i bankową, a także powszechnych w ostatnim czasie tendencji do globalizacji
RYZYKO jest nieodłącznym elementem działalności gospodarczą, towarzyszącym wszelkim zamierzeniom podejmowanym przez podmioty rynkowe, determinującym jednocześnie końcowy rezultat planowanych działań. Jest niebezpieczeństwem zaistnienia zdarzeń i działań, które uniemożliwiają osiągnięcie celów przedsiębiorstwa, lub realizację założonej strategii działania. Należy je rozpatrywać jako jeden z determinantów przedsiębiorczości. W poszukiwaniu efektywnych form strategicznych menedżerów decydują się na świadome zarządzanie ryzykiem Źródła rvzvka działalności gospodarcze! przedsiębiorstw
FIRMA: pozycja konkurencyjna, możliwości rozwoju, zdolność do generowania przydiodów, polityka marketingowa, zarządzanie zasobami Jasnymi
OTOCZENIE BLIŻSZE: Dostawcy. Odbiorcy, Intensywność konkurencji, Cykl życia branży. Stosunki przemysłowe, Potencjalni konkurenci
OTOCZENIE DALSZE: Rynek kapitałowy, Cykl koniunkturalny, Polityka Banku Centralnego, Polityka rządu. Inflacja, Bezrobocie
ROLA KORPORACJI TRANSNARODOWYCH W KSZTAŁTOWANIU ŁADU RYNKOWEGO
KORPORACJE TRANSNARODOWE stanowią najsilniejszą i wiodącą grupę podmiotów w gospodarce światowej oraz w procesie umiędzynarodowienia działalności gospodarczą. Ilość i wielkość KTN ciągle wzrasta, a ich dochody często przewyższająPNB poszczególnych krajów.
Siła międzynarodowych koncernów rośnie w dużą mierze dzięki globalizacji; obniżają one koszty, przenosząc produkcję do krajów z tanią siłą roboczą, pozyskują miliony nowych klientów na otwierających się rynkach.
Korporacje transnarodowe są PODMIOTAMI GLOBALIZUJĄCYMI, ponieważ:
wykorzystując informatykę i tworząc filie na rynku globalnym uruchamiają główny mechanizm rynku globalnego, jakim jest alokacja i optymalizacja zasobów ponad granicami,
umożliwiają wykorzystanie kapitału intelektualnego na szeroką skalę,
zwiększają przejrzystość rynku globalnego poprzez tworzenie sieci filii i placówek oraz rozbudowę bazy informatycznej, rozwijają proces eksterytorializacji własności kapitału przez szeroki zakres wykupu przedsiębiorstw i wykupu akcji oraz rozwój inwestycji bezpośrednich w wielu krajach,
zmieniają system produkcji przez zmianę zaopatrzenia nie tylko przez jego realizację w ramach rynku globalnego, ale również przez narzucenie uelastycznienia rynku płac i dostaw w systemie dokładnie na czas.
jako podmioty przenoszenia kapitału doprowadzają do działania globalizacyjnej zasady rówiania w dół w zakresie podatkowi regulacji, co wpływa na osłabienie państw i spadek suwerenności ich polityki,
jako główne i najsilniejsze podmioty wspierane przez siłę całego rynku kapitałowego, narzucają procesowi gospodarczemu mikroekonomiczny charakter, a więc podporządkowują go wymogom zysku i konkurencji,
narzucają proces stopniowego przekształcania się pozostałych przedsiębiorstw w podwykonawców i poddostawców poprzez wykorzystanie swojej przewagi konkurencyjną i siły monopolistycznej.