Zdolność sądową mają wszystkie osoby fizyczne i osoby prawne a także jednostki (orgaruzacje) dopuszczone do działania na podstawie obowiązujących przepisów, choćby nie posiadały osobowości prawnej.
O tym jednak, kto może być stroną w konkretnej sprawie decyduje tzw. legitymacja procesowa.
Zdolność procesowa oznacza generalnie możność dokonywania czynności procesowych (np. wniesienia pozwu lub apelacji)
w postępowaniu cywilnym.
Zdolność postulacyjna oznacza możność osobistego podejmowania czynności procesowych. Strony mogą występować przed sądem osobiście albo mogą, lub niekiedy muszą, być reprezentowane przez przedstawicieli ustawowych (np. małoletnie dzieci są powodami reprezentowanymi z reguły przez rodziców) lub pełnomocników.
Powództwo i inne czynności procesowe
Pozew jest pierwszym pismem procesowym w sprawie i powinno być w nim dokładnie określone żądanie pozwu i jego uzasadnienie faktyczne.
Rodzaje powództw':
• o świadczenie,
• o ustalenie prawa lub stosunku prawnego,
• o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego
Pisma pochodzące od sądu nazywa się pismami sądowymi, a pisma pochodzące od iirnych podmiotów postępowania - pismami procesowymi.
Koszty postępowania
• sądowe
— opłaty sądowe (wpis)
— zwrot wydatków
• wynagrodzenie i wydatki pełnomocnika
• koszty przejazdów strony do sądu + równowartość utraconego zarobku
Schemat postępowania przed sądem I instancji
Wytoczenie powództwa
odpowiedź na pozew wyrok zaoczny rozprawa
postępowanie dowodowe wyrok
uzasadnienie (na wniosek)
Jeżeli Kodeks postępow'ania cywilnego nie wymaga wydania wyroku, sąd wydaje postanowienia.
Z reguły postanowienia są wydawrane w trakcie trwania procesu i nie dotyczą istoty sprawy lecz kwestii formalnych związanych z jego przebiegiem.
Orzeczenie jest prawomocne, jeżeli nie przysługuje od niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia.
Zaskarżanie orzeczeń sądowych Środki zaskarżenia dzielą się na:
a/ środki odwoławcze, to tylko apelacja, zażalenie i kasacja,
b/ pozostałe środki zaskarżenia, którymi są: sprzeciw' od wyroku zaocznego, sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, zarzuty od nakazu zapłaty w' postępowaniu nakazowym, skarga na czynności komornika, specjalne zarzuty w postępowaniu