15839

Limfocyty T nie wiaza antygenów wolnych antygenów, lecz tylko antygeny związane przez cząsteczki MHC i prezentowane na powierzchni komorek prezentujących.. Limf. T CD4‘ rozpoznają antygeny związane z cząsteczkami MHC klasy II. natomiast CD8' - MHC klasy I.

a)    selekcja pozytywna - zachodzi w korze grasicy i dotyczy limfocytów T podwójnie dodatnich. Jej wynikiem jest tak zwana restrykcja MHC. czyli nastawieiue limfocytów, które przeszły ta selekcje na rozpoznawanie antygenów w połączeniu z własnymi cząsteczkami MHC. W selekcji tej uczestniczą głownie obecne w korze komorki nabłonkowe zrębu (ważna role odgrywają grasicze komorki opiekuńcze). Limfocyty które rozpoznają MHC klasy I traca w następnym etapie zdolność do syntezy CD4 i odwrotiue, limfocyty, które wiaza cząsteczki MHC klasy II traca CD8. Gdy nie dochodzi do połączenia antygenu i receptora TCR komorka kierowana jest na apoptoze (śmierć z zaniedbania)

b)    selekcja negatywna zachozi głownie w korze, kontynuowana jest w trakcje przechodzenia tymocytow do rdzenia grasicy. Dotyczy głownie tymocytow podwójnie dodatnich, ale może obejmować również te pojedynczo dodatiue. W tym procesie aktywnie uczesoiicza kom. Dendrytyczne i makrofagi. sugeruje się także udział limfocytów B i kom. nabłonkowych. Wynikiem selekcji jest eliminacja tymocytow które z duża swoistością i powinowactwem rozpoznają autologiczne MHC lub inne antygeny organizmu. Eliminacja zahcodzi droga apoptozy. W wyniku selekcji negatywnej ginie około 95% tymocytow. te które pozytywnie przejdą proces selekcji opuszczają grasice jako dojrzale limfocyty T.

Dojrzewanie limfocytów T w grasicy jest regulowane przez szereg czynników humoralnych - m in. specyficznych dla grasicy czynników takich jak tymozyna, tymulina. a także interleukiny, oraz czynnik stymulujący kolonie granulocytow i makrofagow (GM-CSF). IL3 bierze udział w różnicowaniu limfoidalnych komorek macierzystych w kierunku protymocytow w szpiku, a tymozyna P4 indukuje w grasicy w promonocytach aktywacje TdT. Różnicowanie wczesnych form tymocytow stymulują IL 1,2,4. interleukiny te można uznać za autokrynowe czynniki wzrostu i dojrzewania tgymocytow z racji tego ze sa one właśnie przez tymocyty produkowane (oraz oczywiście komorki zreu grasicy). W procenie tym uczestniczą także IL 6 i 7 oraz GM-CSF. produkowanych przez komorki nabłonkowe grasicy.

2. limfocyty B

na samym początku na uwagę zalsuguje fakt. ze limfocyty B na każdym etapie dojrzewania mogą ulec transformacji nowotworowej, stad poznanie tego procesu jest niezwykle ważne !!!

schemat dojrzewania (nawiasy symbolizują limfocyty)

l()->2(TdT)-»3(TdT R O H L)-»4(TdT R R/O H L)+p->5(R R H L)+IgM,FcR-»

—>6(R R H L)HgD.IgM.FcR.CR

1 -pluripotencjalna komorka macierzysta; TdT- transferaza nukleotydow terminalnych; CR-receptor dla dopełniacza; FcR-receptor dla Fc przeciwciał; H-gen dla łańcucha ciężkiego, O-gen w konfiguracji zarodkowej, R-gen zrekombinowany

z pluripotencjalnej kom. macierzystej (oznaczona na schemacie nr 1). wspólnej dla wszystkich krwinek, powstaje macierzysta komorka limfoidalna(oznaczona naschemacie nr 2X która jest wspólna dla limfocytów B i T i wykazuje aktywność transferazy nukleotydow terminalnych (TdT). Pierwszym genem pozwalającym na stwierdzenie ze dana komorka zaczyna się roznicowac w kieninku limf. B jest rekombinacja genów dla części zmiennej łańcucha ciężkiego. Komorka taka to pro-B lub pre-pre-B.(3) Kolejnym etapem jest pojawienie się w cytoplazmie różnicującej się komorki łańcuchów ciężkich p. Komorka taka to pre-B(4). Tradycyjnie uważa się ze pre-B nie ma na swojej powierzchni receptorów immunoglobulinowych, mimo to na niektórych komórkach znajdują się takie receptory mimo braku na tym etapie rozwoju łańcuchów k czy a. Zbudowane sa one z lacuchow ciężkich p i nie opisywane wcześniej łańcuchy lekkie, niespotykane w późniejszym rozwoju limf. B.

Limfocyty pre-B emigruje z wątroby płodowej do szpiku, ulega tam rekombinacjii ekspresji gen dla lekkiego łańcucha k co pozwala na pojawienie się na ich powierzchni receptorów immunoglobulinowych IgM. Kom orkę taka określa się jako niedojrzały albo wczesny limfocyt B (5). Gdy na jego powierzchni ekspresji ulegaja receptory IgD oraz receptory dla frag. Fc przeciwciał oraz dla składników dopeliuacza możemy mowie o dojrzałym lub dziewiczym limfocycie B (6).

Dojrzale limfocyty B, których receptory immunoglobulinowe wiaza własne antgeny organizmu mogą ulec w szpiku eliminacji. Jest toproces analogiczny do negatywnej selekcji limfocytów T w grasicy.

Dojrzale limf B zasiedlają wszystkie narzady limfatyczne, obecne sa również we krwi. Przed interakcja z antygenem znajdują się w fazie Go cyklu komorkowego i na tym etapie sa znane jako limfocyty spoczynkowe. W wyniku pobudzenia przez antygen i kooperacji z limfocytami T w trakcie pierwotnej reakcji immunologicznej, limfocyty B różnicują się w dwóch kierunkach:

w komorki intensywnie produkujące i uwalniające immunoglobuliny i ostateczinie przekształcające się w komorki plazmatyczne.

■ w komorki pamięci, które na swojej powierzchni posiadaja receptory immunoglobulinowe IgG. IgA lub IgE, sa gotowe do ewentualnej odpowiedzi wtórnej przy ponownym kontakcie z antygenem.

Poszczególne etapy różnicowania można identyfikować głownie na podstawie obecności cząsteczek CD: