Rzeczywisty rozrusznik w tym węźle stanowią nie wszystkie jego komórki, lecz tylko te, które aktualnie wytwarzają impulsy z największa częstotliwością, (zwykle w najwyższej części węzła).
Węzeł przedsionkowo-komorowy składa się z trzech części:
o przedsionkowo-węzłowej (na obwodzie) - bardzo mocno zwalnia przewodzenie impulsu nadchodzącego z węzła zatokowego o środkowa - wytwarza impulsy, jednak w rytmie wolniejszym niż rozrusznik pierwszorzędowy.
o Węzłowo-pęczkowa - stanowi przejście w pęczek przedsionkowo-komorowy.
Pęczek przedsionkowo-komorowy stanowi układ przewodzący komorowy posiada odnogi do obu komór, które rozgałęziają się na włókna mięśniowe przewodzące (Purkinjego). Mają one wolny rytm automatyzmu, ale przewodzą impulsy bardzo szybko i w sposób izolowany..
Mechanizm powstawania impulsów w układzie przewodzącym polega na tym, że powolna samoistna depolaryzacja włókien osiąga tu wartość progowa i przechodzi w depolaryzację potencjału czynnościowego, który w przeciwieństwie do mięsni „roboczych” serca, szybko wraca do wartości mało stałego potencjału spoczynkowego. Impuls wytwarzany w rozruszniku w postaci potencjału czynnościowego rozprzestrzenia się przez cały układ przewodzący i dociera do włókien czynnościowych mięśnia sercowego, które poprzez sprzężenie elektromechaniczne powodują uporządkowane w czasie mechaniczne skurcze mięśniówki przedsionków i komór, które warunkują hemodynamiczna pracę serca.
Przewodzenie impulsu w sercu jest bardzo zbliżone do przewodzenia w bezrdzennych włóknach nerwowych i włóknach mięśni szkieletowych i zależy od potencjału spoczynkowego. Czynniki zmniejszające ten potencjał (niedotlenienie, niedokrwienie, niewłaściwe stężenie jonów) prowadza do zaburzeń przewodnictwa, co objawia się zaburzeniem rytmu, rozkojarzeniem przedsionkowo-komorowym, trzepotaniem lub migotaniem przedsionków, a nawet komór.
Fazy cyklu rytmicznej czynności serca
Jeden cykl pracy serca zwany rozwinięciem serca (revolutio cordis) trwa u człowieka około 0,8 sek. i powtarza się około 75 razy na minutę.
63