16952

Odrębnie jest wykazywana wartość sprzedanych towarów i materiałów w cenach nabycia, która jest oczywiście współmierna do przychodów ze sprzedaży towarów' i materiałów'. Tak więc koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów są prezentowane w dwóch pozycjach:

I    Koszt wytworzenia sprzedanych produktów,

II    Wartość sprzedanych towar ów i materiałów.

Ponadto wykazuje się odrębnie koszty sprzedaży i koszty ogólnego zarządu w wysokości poniesionej w okresie sprawozdawczym Uznaje się mianowicie, że całość tych kosztów jest związana z przychodami ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów osiągniętymi w danym okresie sprawozdawczym.

Stosując kalkulacyjny wariant rachunku zysków i strat, wynik ze sprzedaży (produktów, towarów i materiałów) ustala się dwustopniowo. Najpierw wykazuje się wynik brutto zc sprzedaży zgodnie ze schematem: przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów

-    koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów zysk (strata) brutto ze sprzedaży.

Jest to wynik brutto osiągany z podstawowej działalności operacyjnej Tak ustalony wynik brutto ze sprzedaży jest pomniejszony o koszty sprzedaży i koszty ogóbiego zarządu. W rezultacie tego otrzymuje się wynik ze sprzedaży (produktów', towarów i materiałów): zysk (strata) brutto ze sprzedaży

-    koszty sprzedaży'

-    koszty ogólnego zarządu

-    zysk (strata) ze sprzedaży.

Jest to ostateczny wynik osiągany z podstaw'ow'ej działalności operacyjnej.

Oddzielne wykazywanie kosztów sprzedanych produktów', towarów i materiałów oraz kosztów sprzedaży i kosztów ogólnego zarządu dostarcza jednostce gospodarczej bardziej przydatnych informacji niż klasyfikacja kosztów' w^redlug rodzajów. Pewne trudności może sprawić przypisanie kosztów do poszczególnych działań lub rodzajów działalności Wymaga ono bowiem dokonywania rozliczania kosztów, co często jest czynione w sposób arbitralny i w dużej mierze jest oparte na ocenie subiektywnej.

Jeśli jednostka gospodarcza sporządza rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, to informacje dotyczące kosztów według rodzajów wykazuje w informacji dodatkowej, która jest obligatoryjnym elementem sprawozdania finansowego. Do tego zobowiązuje jednostki ustawa o rachunkowości Również MSR 1 zaleca w takim przypadku wykazywanie kosztów w układzie rodzajowym w informacji dodatkowej, w tym kosztów' amortyzacji i świadczeń pracowniczych.

Rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym jest zalecany głównie przedsiębiorstwom produkcyjnym. Ponadto jest on wskazany do stosowania w dużych jednostkach gospodarczych, o rozbudowanych strukturach organizacyjnych. Dostarcza on bowiem bardziej przydatnych infonnacji na potrzeby kontroli efektywności działalności jednostki gospodarczej. Poza tym, sporządzanie kalkulacyjnego wariantu rachunku zysków i strat jest trudniejsze niż wariantu porównawczego.

PORÓWNAWCZY WARIANT RACHUNKU ZYSKÓW 1 STRAT