17342

na elitę i masy, elita zaś może być rządząca i nierządząca. Elitę stanowią ludzie osiągający najlepsze rezultaty w swojej dziedzinie. We wszystkich społeczeństwach rządzi elita. Najlepszy sposób władzy, to umiejętnie łączyć siłę (lew) i spryt (lis).

Czwartym kierunkiem w socjologii był socjologizm. Wg niego nie ma potrzeby uciekania się do innych nauk (jak np. do psychologii w psychologizmie). Społeczeństwo nie da się sprowadzić do sumy jednostek, gdyż społeczeństwo ma inne cechy niż tworzące go jednostki. Był to więc kierunek przeciwstawny psychologizmowi. Głównym przedstawicielem psychologizmu był Emile Durkhcim - wg niego socjologia bada fakty społeczne, czyli normy (np. obyczajowe, prawo, samobójstwa, itp.). Charakteryzują się one zewnętrznością i przymusem. Do badania solidarności społecznej dzielił prawo na:

a)    represyjne - jako sankcje mają ukarać winnego

b)    restytucyjne - chodzi o przywrócenie stanu sprzed naruszenia prawa:

-    negatywne - np. prawo własności (stosunek pomiędzy człowiekiem a rzeczą)

-    pozytywne - inaczej kooperacyjne, np. prawo cywilne (stosunek pomiędzy człowiekiem a człowiekiem)

W związku z tym, w przypadku prawa represyjnego solidarność jest mechaniczna (ludzie są równi, a więź wynika z tego, że jesteśmy tacy sami), a w przypadku prawa restytucyjnego solidarność jest organiczna (ludzie są różni, a więź wynika z tego, że się oni wzajemnie uzupełniają).

Przejście odbywające się w harmonijny sposób jest dobre, ale anomia jest już stanem złym, patologicznym dla społeczeństwa, stanem "pustki etycznej", ponieważ kiedy ludziom brakuje norm postępowania to nie wiedzą oni, które z norm wybrać. Rodzi to złe zjawiska, jak np. samobójstwa, które jest dla Durkheima faktem społecznym - rodzaje samobójstw:

-    egoistyczne (np. człowiek bez rodziny lub bez związku z grupą),

-    anomiczne (w czasie przewrotów politycznych, kryzysów gospodarczych ale także gwałtownego wzrostu dobrobytu),

-    altmistyczne (wynikające ze zbyt silnej więzi jednostki z grupą),

-    fatalistyczne (przekonanie o tym, że nie ma innego wyjścia z danej sytuacji, np. nieuleczalna choroba bądź opuszczenie sekty).

Piątym kierunek to socjologia humanistyczna. Wedle tego kierunku socjologia nie jest częścią przyrody, jak zakładały wszystkie inne kierunki. Najwybitniejszym przedstawicielem socjologii humanistycznej był Max Weber. Najważniejszą procedurą socjologii jest dla niego zrozumienie -czyli przeżywanie stanów psychicznych innych ludzi. Wyróżniał on dwa rodzaje zrozumienia: