19567

zatan jest pojęcian subiektywnym i zależy od mnóstwa różnych czynników. Próba uszczęśliwiania wszystkich poprzez tworzenie idealnego państwa może tylko wszystkich unieszczęśliwić.

•    etyka Stoików

Najwyższym i jedynym dobrem jest cnota, sądzili, że tylko cnota jest zgodna z naturą. By osiągnąć dobro najwyższe należy żyć zgodnie z naturą świata. Naturą ś\viata według stoików jest rozum Człowiek jest elementem świata, jego natura jest również naturą rozumną Cnota - dobro najwyższe, do ktorego dąży człowiek żyjąc rozumnie Stoicy nic odrzucali wszystkiego, pozostałe rzeczy prócz cnoty też mają wartość. Wszystkie rzeczy dzielili na dwie grupy:

Rzeczy godne odrzucana: sława, bogactwo, stanowiska.

Rzeczy godne wyboru:

rzeczy duchowe - sprawność intelektualna, wiedza - ułatwiają osiągnięcie szczęścia, dążaiic do dobra, same nie są dobrami samoistnymi

rzeczy cielesne - sprawność fizyczna, zdrowie - są środkami w dążeniu do celu rzeczy zewnętrzne - rodzina, niewielki majątek, przyjaciele

Rozumność polega na tym. że odróżniamy rzeczy godne odrzucenia od tych godnych wybrania. Wolność zewnętrzna jest nieosiągalna, tak jak nieosiągalne jest panowanie nad światan Należy skupić się na spokoju i wolności wewnętrznej, związanej z rozunaiym i cnotliwym życiem Wolność wewnętrzna jest niezależna od świata zewnętrznego. Człowiek jednak czasan kieruje się w działaniu nic rozumem a emocjami Według stoikow można je zneutralizować przy pomocy apatii - beznamiętność neutralizuje afekty.

Wyróżniali 4 rodzaje obowiązków:

❖    obowiązki wobec siebie samego

❖    wobec rodziny i przyjaciół

❖    wobec współobywateli

❖    wobec jakiegokolwiek człowieka

Cclan. do ktorego należy dążyć to sprowadzane tych ostatnich do tych pierwszych, z równą troską dbać o każdego człowieka tak jak o samego siebie.

•    etyka św. Augustyna

Zdaniem Augustyna najwyższym cclan człowieka jest dążaiic do Boga Tylko na tej drodze jest możliwe osiągnięcie szczęścia. Najważniejsza forma aktywności człowieka jest działanie kierowane miłością. Wszystko, co pochodzi od Boga jest dobre Przyczyną istniaiia zła w święcie jest wolna wola człowieka Szczęśliwy jest tai, kto ma to. czego chce. a nie chce niczego złego. Szczęśliwy jest tai kto posiada Boga Boga posiada każdy, kto dobrze żyje. kto spełnia jego wolę i nic ma ducha nieczystego.

•    etyka św. Tomasza z Akwinu

Wiedza o Bogu jest najwyższym dobrem Bóg jest cclan. do ktorego zmierza poznanie. Wola duszy i miłość ma ten sam cel co jej wiedza. Wszystkie pragniaua i uczucia biegną do Boga. Człowiek poZąda wszystkiego ze względu na dobro. Szczęście jest nic na ziani, lecz w niebie Szczęśliwość duszy jest z natury nadprzyrodzona i jej losy mogą się dopełnić na płaszczyźnie nadprzyrodzonej Szczęśliwość to osiągnięcie doskonałego dobra Radość i prawość potrzebne są do szczęścia. Wszelka morabiość. wszelkie prawo, wszelka powinność opiera się na woli bożej. Nic możany dokonywać aktów woli inaczej niż pod wpływem pożądania i ku jego zaspokojeniu. Człowiek zawsze stoi przed alternatywnie możliwymi dobrami i drogami do ich osiągnięcia i musi wybiaać między nimi. Wolna wola może dokonać tego wyboru na tym polega ludzka wolność i odpowiedzialność moralna Są trzy drogi do doskonałości:

-    pierwsza polega na porzucauu dóbr doczesnycłi.

druga na wyrzcezami się pragniai cielesnych oraz małzaistwa

-    trzecia na wyrzeczeniu się własnej woli porzucenie samego siebie

5. Teoria bytu:

• wg Platona

Platon w swoim dziele pt...Państwo" zawarł opis jaskim. W tej jaskini są ludzie przykuci kajdanami do ściany, widzimy cienie i uważamy za rzeczywistość (to jest świat haakhtcjski). Opis ten jest metaforą. ludzie przykuci do ściany, to ludzie nic znający prawdy, jaskuiia to ciai prawdziwego bytu. a kajdany to nasze zmysły. Według Platona poznanie zmysłowe nic pozwala dostrzec prawdziwego bytu. Prawdziwy by tan zaś jest świat idei. świat myśli. Platon uważał że to co się zmienia nic zasługuje na miano prawdziwego bytu. Idee to wzorce swata zmysłowego, cechuje je ogólność i niezmienność, dlatego są doskonale i wieczne. Materialne istniejące rzeczy są cieniami idei. Wśród idei panuje hierarchia, na samym szczycie jest idea dobra i piękna, porównywana przez Platona ze słońcem, idea ta nadaje rzeczom blask i ożywia je.

Platon wyróżnił 2 rodzaje bytów istniejące wiecznie obok idei:

❖ Byt absolutny = demiurg - byt o charakterze filozoficznym, niepoznawalny, wiemy tylko, że istnieje •> Materia, tworzywo które nie ma żadnej formy. Zrodło zła. bo nic jest by tan doskonałym - chaos