2
J. Sautorski - ABC POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ
Trzy główne cele słuchania:
1) rozmówca powinien zdobyć poczucie, że ma wpływ na przebieg rozmowy (=> poczucie wpływu na całą sytuację => poczucie wpływu na całe życie... hohoho!...)
2) jak najlepsze zrozumienie naszego rozmówcy
3) rozmówca winien zyskać przekonanie, że go dokładnie słuchamy i rozumiemy
Reguły dobrego słuchania:
♦ bądź skoncentrowany (w czasie pośw. rozmówcy jego sprawa jest najważniejsza)
♦ oddaj głos rozmówcy (proporcje -> 5:1)
♦ jeśli czegoś nie rozumiesz, mów o tym
♦ gdy rozmówca wyjaśni kwestię, potwierdź („teraz rozumiem, że...", „jest to teraz dla mnie jaśniejsze...") - i swoimi słowami powiedz jak rozumiesz daną sprawę
♦ mów, jak rozumiesz to, co słyszysz (parafraza)
♦ jeśli wczuwasz się w uczucia rozmówcy, powiedz mu o tym -> uczuciowa solidarność pogłębia rozmowę i zwiększa wzaj. zaufanie (np. „Rozumiem, jakie to trudne do zniesienia dla ciebie") unikajmy stwierdzeń „współczuję ci" wzbudzających litość
♦ jeśli bliskie są ci uczuciowe reakcje rozmówcy - daj temu wyraz -> wskazana jest forma pytająca, no i subtelna (bez takich „co ci się stało? czemu ryczysz?")
♦ nie osądzaj nie potępiaj ani nie usprawiedliwiaj („Rozumiem, ze jesteś na niego wściekła" zamiast „Masz rację, to skończony dupek") „trza starać się być stabilnym falochronem odczuwającym wprawdzie napórfal i reagującym na nie, ale nie uleg. im"
♦ nie doradzaj i nie pouczaj -> rady (szczeg. na początku) prawie zawsze są nietrafne, więc tylko pogłębią stan beznadziei. Lepiej powiedzieć zgodnie z prawdą że póki co nie wiemy jak pomóc. Jeśli jesteśmy nagabywani, zaczynamy tak: „Ja na twoim miejscu...". Pouczenia w rodzaju „Weź się w garść" są raczej nieskuteczne
♦ dbaj o twoją własną stabilność nie „łapmy" poczucia beznadziejności od rozmówcy
7. Skalę_ułatwiaiące c,haraidęrys,tykę sposobu.słuchania:
+ 1 |
o |
-i |
KONCENTRACJA: | ||
Nadmiarowa Jroncentracją: -> wpatrywanie się nadmierne natężenie -> sztuczne znieruchomienie -> brak reakcji na ewentualne poważne zakłócające wydarzenia |
Natura 1 na Koncentracja: -> kontakt wzrokowy słuchanie mówiącego pozycja sprzyjająca skupieniu, jak i wygodna pom. jest ugruntowany pom. naturalnie oddycha |
Dekoncentracja: -> rozproszenie pomagający nie zadbał o sprzyjające warunki © niewygodny i nieuporządkowany sposób siedzenia |
CZAS 1 PRZESTZREŃ DLA ROZMÓWCY | ||
Zbył więl.ę.ęząs.u dla. r.Ożm,; pom. dał się zagadać © rozm. całkowicie przejął kontrolę nad przebiegiem spotkania |
Właściwe proporcje: -> pom. zaznacza swoją obecność wypowiedziami, których jest w sam raz (nie za dużo i nie za mało) |
Zbvt mało czasu dla rozm.: -> pom. nie pozwala rozm. na pełne wypowiedzenie się, zajmuje czas i przestrzeń sobą (wł. potrzebami) |
WYJAŚNIANIE NIEPOROZUMIEŃ | ||
Pom. nadmięrnię dopytuje; -> rozmówca traci wątek, a rozmowa zamienia się w przesłuchanie |
Wystarcz, dobro zrozumienie -> pom. rozumie móiącego i sprawdza to przez parafrazy |
Prowadzący udaję zrę>znm_j-prow. nie sprawdza swych wątpliwości bezp. => sygn. niewerb. (np. wiercenie się) |
+1 |
0 |
-1 |