17393

1. Środki obrony państwa.

Clausewitz w swoim dziele wymienia główne środki obrony państwa. Kwestii obrony poświęcił cały rozdział szósty swojego dzieła. Zalicza ją do fundamentalnych kwestii w trakcie wojny.

Pierwszym ze środków obrony, które wyliczył jest obi ona krajowa. Autor twierdzi, że można ją zaliczyć jako część wojska stałego. W nowszych czasacli używano jej poza krajem do natarcia na przeciwnika. Stwierdza też, że w niewielu krajach jest tak silne zorganizowana jak w Prusach i użycie jej w trakcie zmierzchu potęgi Napoleona pozwoliło zdjąć jego jarzmo. Obrona krajowa powinna być bardziej rozwinięta w kategorii obrony, niż ataku, gdyż pozwala to zachować jej wysokie morale i w pełni ją koordynować. Clausewitz obroną krajową nazywa ochoUiiczą ludność państwa ze wszystkimi jej zasobami, tzn. siłami fizycznymi, bogactwem i nastrojami. Odejście od tych zasad powoduje, że obrona krajowa stanie się wojskiem stałymi i będzie pozbawiona swoich podstawowych zalet. Współdziałanie ludzi w ramach obrony krajowej, pozwala w pewnym sensie spoić naród, który traktuje ojczyznę nie jak coś obcego, ale jak własną najwyższą wartość.

Drugim środkiem obrony do której nawiązuje autor, to twierdze. Twierdzi, że współdziałanie twierdz przygranicznych u obrońcy jest o wiele bardziej wydatne, niż u agresora. Twierdza powinna wstrzymywać oblężenie i wywierać większy nacisk na szalę wojny, tzn. niweczy w pewien sposób działalność rzeczywistych sil nieprzyjaciela.

Kolejnym środkiem obrony jest naród. Wpływ jaki wywiera on na wojnę, nawet w przypadku nieuczestniczenia bezpośrednio w wojnie jest znaczny. Utrzymanie podbitego państwa pod nadzorem kosztuje wiele sil. Wszelkie zmuszenie do wykonywania przez podbity naród świadczeń dla swoich potrzeb, dokonywane jest przez wojsko i jeśli kraj chce czerpać znaczące korzyści z zajmowania iimego kraju, musi zaangażować znaczne siły zbrojne. Inną kwestią, dzięki której Clausewitz zalicza naród jako środek obrony jest też fakt, pomocy dla broniących się żołnierzy. Naród w trakcie obrony często pomaga swojej armii. Do tej pomocy możemy zaliczyć wiele przykładów działań. Są to m. in. dzielenie się żywnością, zapewiueiue noclegu, praca na rzecz w^rojska, odpowiednie wsparcie logistyczne walczących, użyczaiue swoich pojazdów, utrudnianie pizecnvnikowi szybkiego manewru itp. W swoim kraju każdy lepiej się czuje, także i pomoc narodu wypływa na podniesienie morale walczących.

Kolejnym środkiem jest powstanie narodowe (pospolite ruszenie). Jest bardzo wzniosłym aktem obrony. Najczęściej dokonywane jest na obszarze zajętym przez wroga. W powstaniu narodowym uczestniczą ludzie o wzniosłych ideałach i często o wykraczającej poza wy obrażał ne ramy odwadze. Ma podobne cechy do obrony krajowej. Do powstania przyłączają się głównie ludzie, których najwyższą wartością i potrzebą jest w pełni suwerenne i niepodległe państwo. W historii Polski po utracie nie podległości, spotykamy ich wiele. Według mnie są pięknym w^rznioslym wydarzeniem, a pamięć o iuch powinna spajać naród i

str. 2