page0297

297

Hobson, w swoim dziele: „Rozwój kapitalizmu współczesnego* powiada, iż nawet ten zarobek, który osiągnęły na innych towarzystwach, musiały oddalać Standardowi.

Wedle Hobsona, kontrakt brzmiał następująco:

Fracht od przewozu jednej beczki nafty wynosił dla wszystkich towarzystw 1 dolar 50 cents, lecz Standard Oil płacił tylko 44 cents, nadto zaś koleje miały z owych 1 doi. 50 cents, zapłaconych przez konkurentów, oddać Standardowi różnicę, to jest 1 dolar 6 cents.

Rzecz oczywista, iż tego rodzaju układ wymuszony przez Rockefellera na kolejach, musiał doprowadzić do ruiny współzawodników. Wynikło z tego, iż Standard po r. 1870 wykupił, wydzierżawił lub doprowadził do bankructwa nie mniej, jak 74 rafi-neryi nafty.

W ten sposób, z roku na rok, Standard Oil wzrastał w kapitał i w potęgę materyalną. Zwolna została zniesioną lub uniemożliwioną wszelka kon-kurencya z Rockefellerem.

Stwarzając tak szeroką podstawę dla swoich działań, Standard Oil nie zaniedbywał także innych środków, by się wyzwolić od płacenia za przewóz kolejom.

Uskutecznił to przez zakładanie rurociągów, które łączyły szyby naftowe z miejscami głównych rafineryi, a następnie rafinerye z miastami zbytu i eksportu.

Wynikła stąd zacięta walka pomiędzy Standardem a kolejami. Lecz Standard był kierowany

http://rcin.org.pl