2005

osobę.    2

•    Powyższe wskazanie ma zastosowanie także do osoby fizycznej jako pracodawcy, jeżeli nie działa osobiście. W zakresie zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych pracodawcy uznaje się, iż pracodawca powinien mieć pełną zdolność do czynności prawnych.

•    W powyższym zakresie, gdy pracodawcą jest jednostka organizacyjna istotne znaczenie ma zdolność prawna tej jednostki, ponieważ z chwilą jej uzyskania jednostka uzyskuje zdolność do czynności prawnych. Uzyskanie zdolności prawnej zasadniczo następuje z chwilą wpisania danej jednostki do odpowiedniego rejestru lub ewidencji.

•    Zdolność prawna to zdolność podmiotu do bycia podmiotem praw i obowiązków. Z uwagi na konstrukcję zdolności do czynności prawnych osób fizycznych istotne w zakresie powstawania stosunku pracy jest zagadnienie zdolności do czynności prawnych.

•    Zdolność ta to zdolność nabywania praw i zaciągania zobowiązań poprzez osobiste działanie danego podmiotu. Pełną zdolność do czynności prawnych uzyskuje osoba fizyczna z chwilą uzyskania pełnoletności. Wyjątkowo kobieta, która ukończyła lat 16 i zawarła związek małżeński uzyskuje pełną zdolność do czynności prawnych.

•    Ograniczoną zdolność do czynności prawnych posiada osoba fizyczna, która ukończyła lat 13 i nie ukończyła lat 18, jak również ta, która ukończyła lat 18, ale została częściowo ubezwłasnowolniona.

•    Osoby, które ubezwłasnowolniono całkowicie co do zasady nie posiadają zdolności do czynności prawnych. Zgodnie z arŁ 22 par.3 KP osoba ograniczona z zdolności do czynności prawnych może nawiązywać stosunki pracy i dokonywać czynności związanych z tym stosunkiem Jednakże stosowanie tego przepisu wprost do pracodawcy jest kontrowersyjne.

•    Co do zasady przyjmujemy zatem, że pracodawca powinien mieć nieograniczoną zdolność do czynności prawnych.

•    Pracownikiem może być wyłącznie osoba fizyczna.

•    Pracownikiem może być osoba, która ukończyła lat 18, ponadto prawo pracy przewiduje możliwość zatrudnienia osoby która ukończyła lat 16, taką osobę nazywamy młodocianym.

•    Osoba fizyczna o ograniczonej zdolności do czynności prawnych może nawiązywać stosunki pracy i dokonywać czynności związanych z tym stosunkiem. Powyższe działania mogą być podejmowane przez te osoby samodzielnie bez udziału przedstawiciela ustawowego, jednakże w przypadku gdy przedstawiciel ustawowy stwierdzi, że stosunek pracy sprzeciwia się dobru tego pracownika to może wystąpić do sądu opiekuńczego o zezwolenie na rozwiązanie stosunku pracy i ten stosunek pracy rozwiązać.

•    Co do zasady osoba pełnoletnia, ale pozbawiona zdolności do czynności prawnych nie może być podmiotem stosunku pracy przyjmuje się jednakże, że w przypadku gdy praca niosłaby z sobą walor rehabilitacyjny usprawniający daną osobę. Osoba ta może stać się