20211

Treść wzorca

Wzorzec umowy powinien być sformułowany jednoznacznie i w sposób zrozumiały (transparentność wzorca) co oznacza, że powinien być napisany w języku zrozumiałym dla drugiej strony. Postanowienia niejednoznaczne tłumaczy się na korzyść konsumenta. Zasady tej nie stosuje się w postępowaniu w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone.

•    Wzorzec a umowa

W razie sprzeczności treści umowy z wzorcem umowy strony są związane umową (art. 385 § 1 KC). Umowa jest ważna i wywołuje skutki prawne, natomiast wzorzec jest bezskuteczny względem drugiej strony umowy w takim zakresie, w jakim jest sprzeczny z umową.

•    Niedozwolone klauzule umowne

Problematyka niedozwolonych klauzul umownych wiąże się ze stosowaniem w umowach z udziałem konsumentów wzorców umownych. Wzorzec umowny to zbiór postanowień umownych, będący integralną częścią umowy, na które konsument nie ma wpływu.

•    Skutki wprowadzenia klauzul bez wiedzy i zgody konsumenta

Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (art. 385¹ § 1 zd. 1 KC). Należy przyjąć, że konsument nie jest związany postanowieniami umowy, które nie będąc z nim uzgodnione indywidualnie, kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. Takie postanowienia nie mają mocy wiążącej przy założeniu, że nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, o ile zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

•    Zastosowanie regulacji

Regulacja dotycząca niedozwolonych klauzul umownych odnosi się nie tylko do postanowień przejętych z wzorca umowy, ale także do umowy zawieranej bez użycia wzorca. Regulacja dotycząca niedozwolonych postanowień umownych nie ma zastosowania do postanowień umownych jednoznacznie określających główne świadczenia stron, a więc przepisy kodeksu cywilnego dotyczą postanowień umowy o charakterze nieistotnym, na treść których konsument nie miał wpływu. We wzorcu umownym do zasady nie są regulowane główne świadczenia stron stąd konsument może mieć rzeczywisty wpływ na ich treść.

•    Przesłanki uznania klauzuli za niedozwolone postanowienie

1)    Postanowienie umowy nie zostało indywidualnie wynegocjowane z konsumentem;

2)    Co do zasady postanowienie nie dotyczy jednoznacznie określonego głównego świadczenia stron;

3)    Postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami;

4)    Postanowienie rażąco narusza interesy konsumenta.

2