2052

-    podczas formalnego aktu zawierano nieformalną umową (pactum fiduclae). w której dłużnik zobowiązywał sią do przeniesienia z powrotem rzeczy na wierzyciela.

-    W prawie klasycznym użyczenie to oddanie we władanie faktyczne (posiadanie) przez

komodanta    (commodans)    rzeczy oznaczonej indywidualnie konodatariuszowi

(commodatarls).

-    Dłużnik był zobowiązany do strzeżenia rzeczy z zachowaniem pełnej staranności (odpowiadał za omnis culpa). Odpowiadała za przypadkową utratą, ze wzglądu na zobowiązanie do szczególnego strzeżenia (custodia).

-    Mógł używać rzeczy zgodnie z umową lub naturalnym przeznaczeniem rzeczy, ale nie mógł pobierać pożytków (furtum usus). Komodant nie mógł zabrać rzeczy wcześniej, bo popełniał furtum rei suae.

-    Zobowiązanie dwustronne nierównoczesne oparte na dobrej wierze.

-    Komodantowi przysługiwała actio commodati directa. a komodantariuszowi actio commodati contrarla za szkody lub nakłady konieczne, ale pod warunkiem, że wierzyciel o niech wiedział (dolus i culpa lata).

Przechowywanie (depositum)

-    Wywodziło sią od fidicia cum amico contracta.

-    W prawie klasycznym przekazanie przez deponenta (deponens) w faktyczne władztwo rzeczy oznaczonej indywidualnie depozytariuszowi (deposltarls) w celu nieodpłatnego strzeżenia z obowiązkiem zwrotu na każde żądanie.

-    Depozytariusz zobowiązany był do zwykłej staranności (odpowiadał za dolus i culpa lata). Nie miał prawa do używania rzeczy (furtum usus).

-    Deponent - z tytułu szkód wyrządzonych przez depozytariusza i niezwrócenia rzeczy -actio depositi directa - skarga infamująca. Depozytariusz - z tytułu nakładów i strat, jeśli powstały z winy deponenta - actio depositi contrarla. Można domagać sią odsetek za zwłoką.

-    Zobowiązanie dwustronne nierównoczesne oparte na dobrej wierze.

-    Szczególne formy depozytu:

*    Depositum irregulare (depozyt nieprawidłowy) - polegał na przeniesieniu własności rzeczy oznaczonych gatunkowo (np. pieniądzy) na depozytariusza. Np. złożenie pieniądzy u bankiera. Depozytariusz zobowiązany był do oddania tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku, czyli mógł używać rzeczy. Ryzyko przypadkowej straty na depozytariuszu. Można było żądać odsetek (za pomocą infamującej actio depositi directa), jeśli były zastrzeżone (za Justyniana w dowolnej formie).

*    Depositum miserabile (depozyt konieczny) - był przyjmowany w sytuacji przymusowej, w jakiej znalazł sią deponent, np. w wyniku pożaru lub powodzi. Zaostrzona odpowiedzialność depozytariusza, na podwójną wartość poniesionej szkody.

*    Depositum sequestrum (depozyt sekwestrowy) - przyjmowany przez osobą trzecią w sytuacji sporu miądzy stronami. Sekwester po zakończeniu sporu oddawał rzecz wygrywającemu. Przysługiwała mu ochrona interdyktalna.

Zastaw ręczny (pignus)

-    Wywodziło sią od fidicia cum amico contracta. -* W prawie archaicznym dłużnik przenosił za pomocą mancipatio lub in iure cessio własność rzeczy. Wierzyciel zobowiązywał sią zwrócić tą rzecz w przypadku zwrotu długu za pomocą pactum fiduciae. Od III w p.n.e. wystarczyła nieformalna umowa.

-    W prawie klasycznym wykształcił sią pignus. Przeniesienie władztwa faktycznego rzeczy przez zastawcą na zastawnika w celu zabezpieczenia wierzytelności za pomocą porozumienia.

-    Zastawnik miał obowiązek utrzymać przedmiot w należytym stanie oraz zwrócić rzecz po spłaceniu długu. Nie mógł używać rzeczy (furtum usus). Zobowiązany był do