• Spostrzeganie również możemy podzielić na:
a) jawne - kiedy jednostka potrafi zidentyfikować położenie, ruch, formę
b) ukryte - bieżąca stymulacja wpływa na doświadczenie, myślenie, działanie
- ukryte spostrzeganie znane jest też pod nazwą percepcji podprogowej
- występuje w sytuacji gdy bodźce są zbyt słabe lub krótkie by mogły wpływać na świadome spostrzeżenie
- percepcja podprogowa jest ograniczona pod względem możliwości analizy; można wyróżnić próg obiektywny i próg subiektywny progu percepcji
- próg subiektywny - wyznacza granice możliwości świadomej percepcji bodźca
- próg obiektywny - moment w którym zanikają wszelkie reakcje dyskryminowane na bodziec
• Ukryta pamięć i percepcja stanowią przykłady zjawisk z dziedziny nieświadomego poznania.
• Prowadzone są różne badania np. nad uczeniem się mimowolnym - osoby badane nabywają wiedzę bez świadomego zamiaru uczenia się oraz bez uświadamiania sobie rezultatów zachodzącego procesu
• Uczenie się mimowolne - zmiana w doświadczeniu, sposobie myślenia lub działania którą można przypisać nabywaniu wiedzy semantycznej lub proceduralnej pod nieobecność introspekcyjnej świadomości tej wiedzy
• Ukryte myślenie - występuje gdy w doświadczeniu, działaniu podmiotu obserwujemy zmianę, którą można przypisać pod nieobecność świadomości tej myśli
• Intuicja - pojęcie stosowane w odniesie do odczuć osoby iż jej decyzja, opinia lub rozwiązanie jest prawidłowe, chociaż nie ma dowodów na potwierdzenie tego uczucia
• Taka intuicja jest formą metapoznania - zawierającą wiedzę lub przekonania ludzi na temat własnych stanów i procesów poznawczych
• Nelson - sądy metapoznawcze takie jak posiadanie wiedzy są zapośredniczone przez dwa odrębne procesy:
a) Dostęp do śladów pamięciowych - polega na osiąganiu częściowego dostępu do informacji zmagazynowanych w postaci śladów pamięciowych
b) Wnioskowanie - obejmuje sądy osób badanych na temat tego czy mogły one w jakimś momencie w przeszłości zdobyć potrzebną informacje
Newell Simon - teoria rozwiązywania problemów - generał problem solver GPS
• Umysłowa reprezentacja problemu - zwana również przestrzenią problem - obejmuje stan początkowy, stan docelowy i stany pośrednie, które należy osiągnąć na drodze do stanu docelowego oraz operacje za pomocą których dokonuje się przekształcenie jednego stanu w inny
• Np. operacja redukowania różnicy polega na podejmowaniu przez osobę rozwiązującą problem dowolnej aktywności która zmniejsza rozbieżność pomiędzy stanem obecnym a stanem docelowym
Lockhart i Blackburn
• Definicja wglądu jako ten składnik procesu rozwiązywania problemu który obejmuje dostęp pojęciowy jako przeciwieństwo restrukturyzacji proceduralnej
• Anagramy zgodnie z tą regułą są czystymi problemami o charakterze wglądowym, a nawet mogą w ogóle się nie klasyfikować do tej kategorii
• Wgląd pojawia się w momencie gdy rozwiązanie problemu pojawia się w świadomości
2