20814

•    Zaburzenia układu krążenia : nadciśnienie, migreny (podnosi ryzyko zawału);

•    Zaburzenia układu trawiennego : wrzody trawienne;

•    Zaburzenia układu hormonalnego (cukrzyca);

•    Zaburzenia układu oddechowego : astma oskrzelowa, alergia, hiperwentylacja;

•    Zaburzenia układu mięśniowo - kostnego;

•    Zaburzenia układu odpornościowego;

•    Choroby skóry;

•    Objawy psychiczne reakcji stresowej: depresja, wypalenie zawodowe, alkoholizm.

Czy można umrzeć ze stresu? Stres jest czynnikiem wyzwalającym, osłabiającym jakiś układ, co może być przyczyną śmierci. Sam stres nie może spowodować śmierci.

Wypalenie zawodowe jako efekt długotrwałego stresu.

Wypalenie zawodowe (wg Masłach i Jackson) - psychologiczny zespół

•    Wyczerpania emocjonalnego,

•    Depersonalizacji/cynizmu oraz

•    Obniżonego poczucia dokonań osobistych/osobistej skuteczności.

WYPALENIE ZAWODOWE

> Obciążenie pracą > Brak kontroli

> Poczucie sprawiedliwości (porównywanie się z innymi, np. ile inni zarabiają pracując tyle co ja)

> Wartości osobiste a organizacyjne > Nagrody

> Społeczność pracownicza (poczucie wsparcia, zrozumienia, świadomość, że innym też jest ciężko)

Podział objawów wypalenia zawodowego:

a)    Behawioralne (dotyczą zachowania)

b)    Emocjonalne (dotyczą emocji)

c)    Poznawcze (dotyczą postrzegania rzeczywistości, pamięci, koncentracji, problemów z myśleniem)

d)    Somatyczne (dotyczą zdrowia)

2. STRES JAKO BODZIEC

Źródła stresu w miejscu pracy wg Cooper i Marschall:

•    Czynniki związane z wykonywaną pracą (obciążenie obowiązkami, praca odpowiedzialna)

•    Czynniki związane z rolami pełnionymi w organizacji (stanowisko)

•    Złe stosunki w pracy

•    Czynniki związane z rozwojem zawodowym

•    Czynniki wynikające ze struktury organizacyjnej i atmosfery w pracy

•    Pozaorganizacyjne źródła stresu.

Organizacyjne modele stresu

1. Model witaminowy Warra