Życie wszystkich kręgowców, a więc i człowieka zależy od właściwego działania serca, a co za tym idzie układu krążenia. Ustanie pracy serca nawet na krótko powoduje śmierć.
Układ krążenia czyli krwionośny stanowi zespół naczyń krwionośnych, których zadaniem jest rozprowadzanie krwi po całym organizmie. Spełnia on dwa podstawowe zadania i w związku z tym dzieli się na dwa, połączone ze sobą za pomocą serca układy :
krążenie duże, którego zadaniem jest zasilanie wszystkich prawie komórek organizmu w świeżą krew tętniczą, zawierającą wchłonięte substancje odżywcze tlen, produkty gruczołów' dokrewnych (hormony) i enzymy, oraz jednoczesne usuwanie produktów przemiany materii i dwutlenku węgla: krążenie małe czyli płucne, którego zadaniem jest oczyszczanie krwi z dwutlenku węgla i połączenie hemoglobiny krwinek czerwonych z tlenem, czyli zasilanie krwi w materiały odżywcze.
Serce jest w tym układzie urządzeniem ssąco-lłoczącym. Zasysa zużytą krew przez żyły i tłoczy świeżą przez tętnice. Ponadto przetłacza krew żylną do układu oddechowego oraz wciąga krew utlenioną, by ją przetłoczyć do tętnic krążenia dużego.
Należy sobie zdać sprawę, iż układ krwionośny jest niesłychanie precyzyjny. Sterowany przez „komputer” naszego organizmu czyli serce jest ściśle związany nie tylko z procesami fizjologicznymi organizmu, ale także z psychiką. Serce mocniej bije nie tylko wtedy, gdy wykonujemy jakąś czynność wymagającą większego wysiłku, lecz także gdy jesteśmy zdenerwowani lub przejęci. W czasie snu serce zwalnia rytm, ale wraz. z układem krwionośnym nigdy nie odpoczywa.
Układ krążenia dużego można porównać do sieci wodnej nawadniającej ziemię. Sieć naczyń tętniczych od największych do coraz mniejszych i cieńszych, przechodzących w naczynia włosowate doprowadza do każdej komórki naszego ciała za pośrednictwem krwi życiodajny tlen. Szybkość przepływu krwi tętniczej w aorcie wynosi około 500 mm/sek, by zmaleć w naczyniach włosowatych do zaledwie 0,5 mm/sek. Naczynia włosowate tętnicze, dążąc do naczyń żylnych, zespalają się we wspólną sieć o bardzo wolnym przepływie krwi. Potem łączą się w strużki żylne coraz grubsze, aż wracają do serca poprzez żyłę główną.
W krążeniu małym czyli płucnym dzieje się dość podobnie. Sieć naczyń włosowatych tętniczych i żylnych oplata pęcherzyki płucne; stamtąd krew już utleniona dąży do serca, by przejść do tętnic i zasilić organizm.
Układ chłonny. W przestrzeniach międzykomórkowych krążą płyny ustrojowe, które pośredniczą w przekazywaniu produktów odżywczych do komórek i odbierają z nich produkty przemiany materii, krew bowiem nie dochodzi do wszystkich komórek narządów. Naczynia chłonne docierają prawie do wszystkich narządów, tworząc najgęściejszą sieć naczyń włosowatych w komórkach. W ten sposób spotykają się trzy sieci naczyń włosowatych: tętniczych, żylnych i chłonnych.
Do układu chłonnego czyli limfatycznego zaliczyć należy naczynia i węzły chłonne oraz tzw. chłonkę. W węzłach chłonnych chłonka oczyszcza się, wytwarzają się tam limfocyty, czyli krwinki białe.
Układ krwionośny w medycynie Wschodu
Mówiliśmy już o meridianowym czyli południkowym systemie krążenia energii. Istnieją tzw. południki, dotyczące układu krwionośnego oraz punkty na innych południkach, przez-które możemy oddziaływać na obieg krwi. Istnieje południk serca, posiadający dziewięć akupunktów, oraz. nieznany medycynie Zachodu południk zwany „zwieraczem serca" lub „południkiem osierdzia”. Ten ostatni południk nie reprezentuje żadnego znanego naszej medycynie narządu, nie jest dotykalny czy też widzialny, jednakże on wg medycyny Wschodu ma ogromne znaczenie dla organizmu. Dlatego
47