1. Ewidencja kosztów w układzie tylko rodzajowym- stosowana jest w przedsiębiorstwach handlowych i usługowych może być stosowana w przedsiębiorstwie o produkcji jednorodnej o nieskomplikowanej strukturze organizacyjnej w sytuacji, gdy na koniec okresu nie występuje produkcja niezakończona.
2. Księgowanie kosztów tylko w układzie kalkulacyjnym- stosujemy tylko w
przedsiębiorstwach produkcyjnych o zróżnicowanej działalności, gdy produkuje się kilka asortymentów wyrobów, struktura organizacyjna przedsiębiorstwa jest rozbudowana, na koniec okresu występuje.............................................................
3. Ewidencja kosztów odbywa się w obu układach jednocześnie- wariant ten stosowany jest głównie w przedsiębiorstwach
produkcyjnych.............................................................................................................
Ewidencja i rozliczanie kosztów w wariancie 3.
Etapy ewidencji:
1. Ewidencja kosztów w układzie rodzajowym- polega na tym, że każdy koszt na podstawie dokumentu źródłowego księgowany jest po stronie debet odpowiedniego konta kosztów układu rodzajowego:
amortyzacja
zużycie materiałów i energii usługi obce
- wynagrodzenia
ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
- podatki i opłaty pozostałe koszty rodzajowe
2. Ewidencja kosztów w układzie kalkulacyjnym- koszty zaksięgowane w układzie rodzajowym na podstawie tych samych dokumentów źródłowych księgowane są na kontach układu kalkulacyjnego i przy rozdzielaniu kosztów na miejsca ich powstania wykorzystuje się konto rozliczenie kosztów. Do kont kosztów układu kalkulacyjnego zalicza się:
- produkcję podstawową- na koncie tym ujmuje się koszt bezpośrednio produkcyjne do których zalicza się: materiały bezpośrednie, płace bezpośrednie wraz z narzutami, obróbkę obcą i inne koszty bezpośrednie
- koszty zarządu (ogólno zakładowe)- na koncie tym księguje się koszty pośrednie związane z zarządzaniem jednostką jako całością np. koszty administracji, koszty ogólnego funkcjonowania firmy itp.
- koszty sprzedaży- związane są z funkcjonowaniem działu sprzedaży oraz obejmują koszty związane ze sprzedażą produktów, towarów bądź materiałów produkcja pomocnicza- na koncie tym księguje się koszty pośrednie i bezpośrednie wydziałów produkcji pomocniczej, do których zalicza się własny wydział transportu, własny wydział remontowy
- rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu- na koncie tym dokonuje się rozliczenia kosztów poniesionych przy zakupie materiałów, rozliczenie to następuje w ślad za zużytymi materiałami
- inne rozliczenia międzyokresowych kosztów- na koncie tym księguje się koszty rozliczane w czasie dotyczące remontów środków trwałych, czynszów, ubezpieczeń majątkowych itp.