22076

prawo w górę. Może to być spowodowane wzrostem poziomu dochodów ludności, wzrostem ceny dobra substytucyjnego, spadkiem ceny dobra komplementarnego lub wreszcie - wynikającym z jakiegokolwiek trudno mierzalnego powodu - wzrostem preferencji w stosunku do dobra. Oznacza to, że w przypadku monopolisty oferenta pojawia się po raz pierwszy możliwość aktywnego wpływania na swój poziom zysku, poprzez możliwość oddziaływania na warunki otoczenia. Możliwość taka będzie istnieć również na rynkach innego typu, które będziemy omawiać w przyszłości.

Tak więc monopolista oferent może wykorzystywać np. fakt wytwarzania jednocześnie pewnego dobra podstawowego i dobra do niego komplementarnego, np. magnetowidu i kaset do niego, piór wiecznych i atramentu itp. Produkcja obu takich dóbr komplementarnych umożliwia manewrowanie popytem i zwiększanie zysków przy łącznej optymalizacji cen i wielkości produkcji obu dóbr. Ustalenie na stosunkowo niskim poziomie ceny dobra podstawowego, kupowanego w mniejszych ilościach i/lub w większych odstępach czasu, zwiększa popyt nie tylko na to dobro, ale również na dobro w stosunku do niego komplementarne, a więc i możliwość ustalenia na to dobro ceny na wyższym poziomie i zwiększenie jego sprzedaży.

Szczególne znaczenie mają jednak przede wszystkim środki niecenowego wpływania na wzrost preferencji w stosunku do oferowanego przez siebie dobra, które składają się na tzw. instrumentarium niecenowe¹. Środki te możemy podzielić na trzy grupy:    kształtowanie produktu, rozpowszechnianie informacji oraz specjalne metody

sprzedaży.

Kształtowanie produktu polegać będzie na takiej zmianie jego cech, aby stał się on bardziej atrakcyjny dla nabywcy, a więc np. zmianie wyglądu (kształtu, koloru itp.), wyposażenie go w dodatkowe funkcje, uczynienie go bardziej trwałym, bardziej niezawodnym lub ogólnie lepszym jakościowo, zmianie opakowania itp.

Najbardziej znanym sposobem przekazywania potencjalnemu nabywcy informacji przez oferenta jest reklama. Na reklamie jednak nie kończą się dostępne oferentowi środki tego rodzaju. Można tu wymienić jeszcze np. degustacje produktów spożywczych,

1

Instrumentarium niecenowe będzie stosowane także przez oferentów na takich rynkach, na których mają oni konkurentów i wćwczas będzie ono miało za zadanie wzmocnić nie tylko preferencje w stosunku do oferowanego dobra ale również w stosunku do własnej firmy. W przypadku monopolu oferenta można jednak mówić wyłącznie o preferencjach w stosunku do dobra.