2241

zimno, zwłaszcza przy produkcji drobnych wyrobów gumowych np. rurek, oraz przy gumowaniu tkanin. Wtedy

do wulkanizacji zamiast siarki stosuje się jej rozcieńczone roztwory w dwusiarczku węgla.

Guma jest twardsza od kauczuku, wykazuje większą elastyczność i sprężystość, zachowując te właściwości w szerszym przedziale temperatur niż kauczuk. Lepiej

niż kauczuk wytrzymuje działanie powietrza i rozpuszczalników, nie przepuszcza wody ani powietrza i odznacza się dużą odpornością na ścieranie. Na specjalną uwagę zasługują doskonałe właściwości gumy, dzięki czemu może być wykorzystywana jako izolator ciepła i elektryczności.

Przebieg wulkanizacji oraz właściwości gumy zależą w znacznym stopniu od procentowej zawartości w niej siarki i innych domieszek np. przeciwutleniaczy i przyspieszaczy skracających czas wulkanizacji. Duża zawartość siarki (32-40%) nadaje kauczukowi dużą twardość, a jednocześnie kruchość. Na przykład ebonit, zawierający około 40% siarki, jako materiał dostatecznie twardy, stosuje się do wyrobu skrzynek akumulatorowych, aparatów medycznych itp.; w elektrotecłinice

służy on jako dobry materiał izolacyjny. Guma czarna używana do wyrobu opon samochodowych, rowerowych itp. zawiera do 50% sadzy. Do barwienia gumy na kolor czerwony służy pięciosiarczek antymonu Sb5S5.

Roztwór kauczuku w mieszaninie toluenu i ksylenów stosuje się jako klej do gumy i skóry.

Kauczuk naturalny jest poliizoprenem. Warto zwrócić uwagę, że wszystkie wiązania podwójne w łańcuchu mają konfigurację cis. Stereoizomer kauczuku naturalnego, w którym wiązania podwójne mają konfigurację trans jest także znany i nosi nazwę gutaperki.

Polisacharydy, glikany, wielocukry, polimery liniowe lub rozgałęzione, zbudowane z reszt monosacharydów i ich pochodnych, połączonych wiązaniem glikozydowym, na ogół o bardzo dużych ciężarach cząsteczkowych. W odróżnieniu od monosacliarydów tworzą z wodą układy koloidalne lub są w niej nierozpuszczalne, nie mają słodkiego smaku, nie wykazują charakteru aldechydów. Polisacharydy syntetyzowane są za pośrednictwem enzymów z klasy transferaz, a rozkładane przez hydrolazy glikozydowe; są szeroko rozpowszechnione w organizmach żywych pełnią w nich rozliczne funkcje. Ich typowymi przedstawicielami są celuloza i skrobia.

Celuloza, błonnik, polisacharyd (CsHioOsJn występujący powszechnie w świecie roślinnym tworząc podstawowy zrąb ściany komórkowej , nadaje tkankom roślinnym wytrzymałość mechaniczną i elastyczność. W komórce występuje z innymi substancjami podporowymi, np. ligniną, pektyną, hemicelulozą. Najwięcej celulozy zawierają włókna bawełny ok. 92-95%. Drewno drzew iglastych zawiera ok. 50% celulozy, natomiast drewno drzew liściastych zawiera jej znacznie mniej. Na skalę przemysłową otrzymuje się ją z drewna; ma duże znaczenie jako surowiec w przemysłach: włókienniczym (włókna bawełniane, lniane, konopne), papierniczym oraz w produkcji lakierów, materiałów wybuchowych, nitrocelulozy, jedwabiu sztucznego, tworzyw sztucznych (celuloidu).