Wadą tej formy rozliczenia jest brak możliwości zrzeczenia się ryczałtu w trakcie roku podatkowego oraz brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Czasem ryczałt bywa nieopłacalny, gdy zysk jest bardzo mały (koszty są wysokie), podatek płaci się bowiem od przychodu bez pomniejszania o koszty jego uzyskania. Jednak zaletą jest dość prosta księgowość i to, że przy niskich kosztach można uzyskać korzyści fiskalne w porównaniu z rozliczaniem się na zasadach ogólnych. W chwili obecnej mamy pięć stawek ryczałtu: 20%, 17%, 8,5%, 5,5%, 3%, zależnie od rodzaju prowadzonej działalności. Zaliczki na podatek wpłacamy do 20. dnia każdego miesiąca.
Opodatkowanie na zasadach ogólnych
Zasady ogólne polegają na opłacaniu podatku dochodowego według skali podatkowej od dochodu, rozumianego jako przychody pomniejszone o koszty uzyskania przychodów. Jednak dochód z działalności ustalany jest według specyficznych reguł - m.in. istnieją szczegółowe zasady określania kosztów podatkowych, przychodów, podatku. Prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek samodzielnego rozliczania się w zakresie podatku dochodowego. Podatek ten obliczany jest każdego miesiąca i wpłacany w formie zaliczki do urzędu skarbowego. Przychody oraz koszty ustalane są zgodnie z dokumentacją księgową firmy, którą mogą być księgi rachunkowe lub podatkowa księga przychodów i rozchodów. W ciągu roku podatnik nie składa deklaracji podatkowych.
Podatek liniowy
Podatek wg stałej stawki może opłacać każdy podatnik bez względu na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej oraz formę jej prowadzenia (indywidualnie lub w formie spółki). Przy opodatkowaniu w formie podatku liniowego podstawę opodatkowania stanowi dochód ustalany na podstawie prowadzonych ksiąg podatkowych, wynikający z różnicy nadwyżki przychodów nad kosztami ich uzyskania. Zaliczkę na podatek opłaca się wg stałej stawki 19%, którą stosuje się bez względu na wysokość osiągniętego dochodu. Zaś kwotę zaliczki na podatek pomniejsza się w pierwszej kolejności o zapłacone w roku podatkowym przez podatników składki na własne ubezpieczenie zdrowotne oraz osób współpracujących, wysokość odliczenia z tego tytułu nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej 7,75% podstawy wymiaru składek. Podatnicy mają prawo dokonać pomniejszenia osiągniętego dochodu o straty z lat ubiegłych (straty poniesione ze źródła jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza) oraz o składki zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia społeczne, a także ubezpieczenia osób z nimi współpracujących. Nie mogą jednak rozliczyć się wspólnie z małżonkiem lub na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci; nie mogą również odliczyć ulgi z tytułu wychowywania dzieci. Dla przedsiębiorców, których roczny dochód od 2009 roku nie przekroczy 85 tys. zł, bardziej opłacalne będą rozliczenia podatkowe według skali ze stawkami 18 i 32 proc. niż liniowy 19-proc. PIT.