24272

Brunelleschi ojcem architektury renesansowej, wyznacza I etap architektury florenckiej XV wieku i architektury renesansowej w ogóle (właśnie ze stolicą we Florencji), pierwszy wprowadza na wielką skalę formy oparte na antyku stosując je swobodnie a nie niewolniczo, jego twórczość cechuje swoboda, lekkość, logika

Leon Batista Alberti (1404-1472)

Wyznacza II etap architektury renesansowej bez wyraźnej stolicy Zagłębienie się w studiach antyku

Studia nad architekturą starożytną i nad dziełem Witruwiusza

1435 Trzy księgi o malarstwie -jako pierwszy sformułował naukowe zasady perspektywy oraz wprowadził siatkę ułatwiającą jej wykreślanie. Był to pierwszy renesansowy traktat.

Dziesięć ksiąg o architekturze (o sprawach budownictwa) 1461 (ukończona) 1485 (wydana) -omówienia budowli sakralnych i świeckich, publicznych i prywatnych, porządków architektonicznych, nowe projekty, proporcje oparte na starożytnych

Piękno w architekturze = harmonia między poszczególnymi częściami oraz miedzy nimi a całością, dobór odpowiednich proporcji w szczegółach i w całości, tak, że nie można niczego dodać ani ująć. Concinnitas (harmonijne proporcje) = finitio (linijne związki wzajemne trzech wymiarów przestrzeni) + numerus (rytmiczne i symetryczne podziały) + collocatio (odpowiednie umieszczenie budowli w przestrzeni)

Traktat Witruwiusza 31-27 r. p.n.e. odkryty w 1415 roku przez florenckiego humanistę Poggio w klasztorze Saint Gallen w Szwajcarii, wydany w 1511 przez uczonego architekta Fra Giocondo, polski odpis z 1475 przez kanonika regularnego Jana Kropidłę.

-    1446 rok TempioMalatestiano w Rimini - projekt przekształcenia kościoła franciszkanów na mauzoleum księcia Zygmunta Malatesty z rodziną; fasada na wzór łuku triumfalnego -niezrealizowany całkowicie

-Pałac Jana Ruccellai we Florencji ok 1446, artykulacja elewacji wzorowana na antyku (podziały pilastrami jak podziały kolumnami w Koloseum, po raz pierwszy zastosowano gzyms koronujący. Podziały pilastrowe przyjmują się na dobre w architekturze włoskiej dopiero w XVI i XVII w.

-    fasada dominikańskiego kościoła gotyckiego Santa Maria Novella we Florencji - fund. Jana Ruccellai, polichromia - inkrustacja geometryczna z barwnych marmurów (inspiracją San Miniato al. Monte we Florencji z XII w), po raz pierwszy zostały zastosowane woluty mające złagodzić przejście między nawą główną i nawami bocznymi, oraz zakryć dachy boczne, fasada inspiracją dla fasady II Gesu

-    1460 Kościół Św. Sebastiana w Mantui - fund. księcia Ludwika Gonzagi, przejęcie starorzymskiego planu centralnego (krzyż grecki)

-1470 prezbiterium kościoła SS. Annunziata we Florencji - fund. księcia Ludwika Gonzagi, pierwotnie miało być mauzoleum księcia jednak zabrakło mu funduszy a florentczycy nie zgodzili się na takie przeznaczenie budowli więc je przerobiono na chór kościoła, plan powtórzeniem starorzymskiej świątyni MinevraMedica

-    1470 projekt kościoła św. Andrzeja w Mantui - fund. księcia Ludwika Gonzagi, budowa rozpoczęta w 1472 wg rysunków i modeli Albertiego, w XVIII w zmieniono kopułę przez dodanie wysokiego bębna, monumentalność, rzut i elewacje wnętrza inspiracją dla II Gesu

-    Pałac Pitti we Florencji 1458, 1472 przerwane prace w związku ze śmiercią Łukasza Pittiego, 1550 kupuje go Kosma I i przebudowuje dla siebie; monumentalność, uproszczenie