24305

Wiek XIX postrzegał renesans jako epokę postępu naukowo-technicznego, wyrafinowanej kultury materialnej, indywidualizmu, hedonizmu, a nawet ateizmu, przeciwstawiając go ostro średniowieczu, któremu przypisywał cechy przeciwne - taka wizja Renesansu jest jednak tylko częściowo słuszna i po części stanowi projekcję własnych ideałów pozytywizmu.

Współcześnie dostrzega się wiele idei uznawanych dawniej za typowo renesansowe w średniowieczu, a także szeroką zależność myśli renesansowej od myśli średniowiecznej. Katoliccy historycy idei idą nawet dalej, w filozofii renesansowej nie tylko nie dostrzegając przełomu, ale wręcz widząc w niej nieudaną kontynuację filozofii nominałistycznej - Ćtienne Gilson nazywa renesans "zepsutym średniowieczem", na wzór dawniejszego terminu "zepsuty Renesans" którym określano barok.

Idee renesansowe przypisuje się zwłaszcza pewnym okresom kultury średniowiecznej, w których intensywnie rozwijano znajomość kultury starożytnej, a zainteresowania filologiczne i "historyczne" często dominowały nad filozoficznymi. Okresy te nazywa się "renesansami średniowiecznymi" -wyróżnia się w szczególności "renesans karoliński", "renesans ottoński" i "renesans XII wieku".

Podział wg. Jakuba Burckhardta:

-    protorenesans (sztuka włoska XIV wieku)

-    renesans wczesny XV wiek (quattrocento)

-    renesans rozwinięty 1 ćw. XVI wiek (gł. Rzym) (cinquecento)

-    renesans późny XVI wiek

We Włoszech:

•    Protorenesans - XIV w.

•    Renesans wczesny - XV w. (quattrocento)

•    Renesans rozwinięty -1 ćw. XVI w, (gł. Rzym)

•    Renesans późny - do koń. XVI w.

Trecento = 1300 = XIV wiek, Ouatrocento = 1400 = XV wiek itd.

Renesans:

-    Humanizm - prąd filozoficzny, etyczny i kulturowy, uznający człowieka za najwyższą wartość i podkreślający jego godność

-    reformacja i kontrreformacja

-    empiryzm

-    indywidualizm * uniwersalizm

-    realizm -racjonalizm

-    rozwój mecenatu

-    nowa warstwa społeczna - bogate mieszczaństwo kupieckie

-    odkrycia i podróże rozbudzające ciekawość świata

-    złote tła zastąpione krajobrazem w tle; początkowo sztywny, schematyczny, sumaryczny, niezgodny z rzeczywistością z czasem bardziej realistyczny

-    początki kolekcjonerstwa - najważniejsza kolekcja florencka Medyceuszów założona przez starego Cosimo po podróży do Rzymu w 1420 roku

Stosunek do antyku: