24532

Votum

Zbigniew Morsztyn

oprać. Janusz Pelc. Wrocław 1975. BN I

Tytuł "Votum" nawiązuje do osobnego gatunku poetyckiego - wygłaszanych na sejmach wotów senatorskich i programowych przemówień posłów

Szczęśliwy kto: wie, którą drogą podążać do nieba; potrafi odrzucić doczesne dobra materialne - trudno znaleźć takiego człowieka

Im jesteśmy starsi tym bardziej brniemy w tjłędną puszczę świata", z której trudno powrócić Podmiot liryczny mówi o przeniesieniu się w sen i choć śni się, że już się obudził, może to tylko kolejny sen

Pochwała Boga wobec którego człowiek jest mamy - “gdzie ludzkie pełznie nasienie'

Jeśli Stwórca przestanie patrzeć na świat przychylnym okiem, wszystko obróci się w pył Podmiot liryczny zauważa, że tylko dzięki Bogu jeszcze istniejemy - “niegodny grzesznik (...) żebrze łaski Twojej”

Na ziemi nie ma nic trwałego, tylko deń, a może nawet “sen cienia marnego’

Godzina biegnie za godzina, lata płyną

Co nam po urodzie, zdrowu i sile, kiedy choroba zabierze to w godzinę

Co nam po sławie i wojsku skoro to wszystko przemija

Podmiot liryczny żegna się z ziemskimi zabawami i chwyta się innego żyda

Przelewać krew za ojczyznę uchodzi za ogromny honor, ale to tylko “jabłko sodomskiej krainy” (owoc zepsuaa), bo jedni wychwalają żołnierza, a przeciwnicy przeklinają, że się narodził. Podczas wojny zje się psa, kota lub zdechłą szkapę; roznoszą się choroby i nawet powietrze jest zaraźliwe W wojsku niezależnie od pogody i stanu zdrowia trzeba pełnić warty dzienne i nocne Jeśli stradsz konia, innego nie dostaniesz, więc abyś nie wydał nic nieprzyjacielowi swoi Cie zastrzelą lub jeśli upadniesz z półżywym koniem to cię podepczą

Jeśli Bóg nie będzie trzymał cię w opiece to nie tylko nie zdobędziesz sławy, ale i możesz okryć się hańbą

Kiedy dostaniesz się w tatarska niewolę - “pogańskie ręce" sam będziesz pragną śmierci Bardziej niż żołnierzy ceni się na dworze tych, którzy “sobie piżmem pudrują czupryny’ i to oni dostają daniny

Opis gośaa, który przybywa do twojego domu, by de objeść i okraść - nawet jeśli kara go minie na ziemi nie wejdzie do nieba

Drugie pożegnanie - “znowu już was żegnam moje wojska, obozy, szynki, krwawe boje (...) witam spracowany domowe śdany" - kiedy osiadł w domu jest wolny i nie musi nikomu służyć Podmiot liryczny nauczy się i uprawiania roli, bo żyde na wojnie jest trudniejsze W czasie walk czasem się ukradło coś do jedzenia - prosi o przebaczenie

Od teraz praca będzie radośdą - podobnie jak wąż zrzuca co roku swoją skórę tak podmiot liryczny rozpoczyna nowy etap

Opis życia ziemiańskiego - właśnie na tej ziemi będzie pracować i spocznie tu po śmierd wśród natuiy Latem żniwiarze śpiewają przy pracy, a tym bardziej przy dożynkach - na zakończenie żniw Prace na jesień: zbieranie owoców z drzew, miodu, strzyżenie owiec, łowienie ryb. polowania Zima: odpoczynek przy kominku, lepiej siedzieć w domu niż być na wojnie; nie narzeka na głód, gdy ma dość dileba

Na łonie natury chce wspominać swe żyde