24692

niej wirki mogą chwytać i trawie ofiary znacznie większe od siebie Ponadto występujące u niektórych fonu urządzaną chwytne, wraz z gardzielą umożliwiają przysysanie się do ofiar martwych (ryby) lub żywych, co też stanowi krok na przód do przejścia w pasożytniczy tryb życia. Wirki bezjeliłowr nic posiadają jelita, a gardziel kończy się bezpośrednio w miąższu, trawione odbywa się wewnątrz komórek. Przykładem takiego przewodu pokarmowego jest rząd wyłącznie morskich wirków Acocla. które w ogóle nic posiadają przewodu pokarmowego, a na jego miejscu niekiedy powstaje lity twór w postaci pręcika, zbudowany z komórek w formie syncytium. Trawienie odbywa się w parcnchyniie U rzędu Rhabdococla występuje już układ pokarmowy Ma on postać prostej nirki. która następnie rozszerza się u niektórych gatunków w workowate jelito środkowe lub trawiame. Ponadto wysłane jest ono jednowarstwowym nabłonkiem zbudowanym z dużych komorck cylindrycznych, a pomiędzy nimi obecne są nmiejsze komórki gruczołowe. Wyprawek biały, należący do wirków trojjclitowych. posiada ślepo zakończony układ pokarmowy (bez odbytu). Gardziel również silnie umięśniona łączy się z trójdzielnym jelitan. którego dwa odcinki skierowane są do tyłu i także ślepo zakończone Wszystkie odcinki są silnie rozgałęzione i wyścielone są nabłonkiem jednowarstwowym, którego komórki zdobić są do fagocytozy. Zatem w głównej mierze trawiaiic odbywa się wewnątrzkomórkowi). Wirki wiclogałęzistc (rząd Policlada) występuje rozszerzane w świetle jelita, nazywane żołądkiem Od niego odchodzą na boki liczne rozgałęziaua o nieregularnym przebiegu Jelito wyściela nabłonek jednowarstwowy, ktorego komórki mają kształt kolbkowaty Komórki te niekiedy wytwarzają nibynóżki. którymi przechwytują cząstccżki pokarmowe, które następnie trawione są w ich wnętrzu Natomiast, jeśli nabłonek jelitowy zbudowany jest z komorck zaopatrzonych w rzęski, trawiaiic odbywa się we wnętrzu jelita

Pokarm większości wirków stanowią żywe organizmy zwiazęce. Jedynie wirki bezjelitowe. prostojelitowe i wiclogałęzistc odżywiają się pokarmau roślinnym, głównie glonami. Jednym z największych drapieżników wśród wirków jest wyprawek biały, który dzięki swojej sibiie umięśnionej, wysuwanej gardzieli zdobiy jest atakować ofiary większe od siebie. Nie bez znaczenia jest także wydzielanie przez komorki rozmieszczone na całym ciele substancji kleistych, które powodują, że do ciała przyklejają się nmiejsze organizmy, głównie planktonicznc. które następnie dostają się do gardzieli. Wśród wirków występują także organizmy pasożytnicze.

Gromada Przywry^- zewnętrzne (Monogaiea)

Są to drobne pasożyty zewnętrzne większych organizmów wodnych

Układ pokannowy rozpoczyna się otworem gębowym umieszczonym po brzusznej stronie ciała w jego tylnej części. W przedniej części znajduje się przyssawka. Wewnątrz otworu gębowego również znajdują się przyssawki, z racji pasożytniczego trybu życia Za otworan gębowym znajduje się krotka gardziel, sibiie umięśniona Kurczenie się mięśni gardzieli powoduje powstanie w niej podciśniaiia. co pozwala na wysysanie pokannu z organizmu gospodarza. Żywią się głównie knvią. a także nabłonkian Niekiedy gardziel może przechodzić w krótki przełyk i następnie w jelito, które jest zakończone ślepo. Może być ono rozgałęzione widlasto. lub tworzyć pętle, łub jeszcze inne odgałęzienia, w zależności od taksonu niższej rangi.

Gromada: lYzywry wewnętrzne (Tranatoda)

Jest to gromada obejmująca organizmy pasożytnicze, które w stanie dorosłym żyją w różnych organach kręgowców, natomiast żywic idami pośrednimi są bezkręgowce.

Najbardziej znanym przcdstawiciclan przywr jest motylica wątrobowa Posiada ona dwie przyssawki brzuszną i gębową. Przyssawka gębowa umieszczona jest na szczycie stożkowo wydłużonego, przedniego odcinka ciała. Na dnie przyssawki przedniej, która jest bardzo dobrze umięśniona znajduje się otwór gębowy. Prowadzi on do krótkiej gardzieli, następnie przełyku, który przechodzi w dwudzielne, ślepo zakończone jelito, które rozgałęzia się na dwie odnogi. Obie z nich wysłane są komórkami, które prowadzą fagocytozę cząstek pokarmowych, a zatem trawienie odbywa się wewnątrzkomórkowe Dwa odgałęziana jelita mogą tworzyć także mniejsze odgałęziana wtórne. Ponadto oba odgałęzienia mogą się także ze sobą łączyć tworząc w ten sposób pętle, lub całkowicie się ze sobą zrastać. Przewód pokannowy może posiadać różnego rodzaju modyfikacje w zależności od gatunku Niekiedy część przednia przewodu pokannowego może być bardzo zredukowana, niekiedy brak jest także gardzieli, ale zdarza się to niezmierne rzadko i głównie u gatunków pasożytujących we krwi Przcdstawiciclan przywT jest także rodzaj Schistosoma. w tym przypadku trawiaiic pokanui odbywa się wyłącznic pozakomorkowo Pokarmem jest krew. komorki nabłonkowe, żółć itp.

Gromada: Tasiancc (Ccstoidac)

Jest to gromada obejmujące pasożyty wewnętrzne o jeszcze bardziej uproszczonej budowie niż przywry Tasiancc