25036

dany gen) jak i w przypadku heterozygoty w której jeden z chromosomów zawiera dany gen (wówczas gen obecny na drugim chromosomie nazywany jest gen)

<=> Geny recesywne - gen, którego działanie ujawnia się fenotypowo jedynie w organizmie o genotypie homozygoty recesywnej

O Dziedziczność - występowanie w przyrodzie u form rodzicielskich i potomnych, tych samych form funkcjonalnych i strukturalnych.

<=> Mutacje - to nagłe, skokowe zmiany materiału genetycznego, możliwe jest jego dziedziczenie - zmiany te mają na celu zmniejszenie lub zwiększenie ilości materiału genetycznego pod wpływem środowiska lub samorzutnie.

<=> Rekombinacje - przeniesienie genu z komórki dawcy do biorcy. Komórka biorcy musi być w stanie kompetencji - stan fizjologiczny, kiedy są zdolne do przyjmowania obcego, gołego DNA. Stan ten można indukować.

4)    Prawa Mendla i stosunki genotypowe i fenotypowe

eó Przez 10 lat prowadził badania dotyczące dziedziczenia cech u rozmnażającego się płciowo grochu jadalnego (i groszku pachnącego)

eó Badania polegały na kojarzeniu (krzyżowaniu) różnych odmian grochu oraz kontrolowaniu, obserwowaniu i notowaniu tych cech rodziców, które występują u potomstwa

*=0 Mendel wykorzystywał osobniki z tzw. linii czyste, które otrzymywał po krzyżowaniu między sobą roślin tej samej odmiany. Następnie sprawdzał, czy wybrane cechy osobników występują u wszystkich osobników potomnych. Ogółem przebadał 7 cech - barwę nasion, długość pędu, kształt nasion, barwę kwiatu, kształt strąka, kolor strąka, położenie kwiatu

& 1 prawo Mendla - prawo czystości gamet - każda gameta wytwarzana przez organizm posiada tylko jeden allel z danej pary alleli genu. Wynika z tego, że każda komórka płciowa musi zawierać po jednym genie z każdej pary alleli (3:1)

& 2 prawo Mendla - prawo niezależnej segregacji cech - geny należące do jednej pary alleli są dziedziczone niezależnie od genów należących do drugiej pary alleli, w związku z czym w drugim pokoleniu potomnym (F2) obserwuje się rozszczepienie fenotypów w stosunku 9:3:3:1

5)    Krzyżówka wsteczna i informacje, których dostarcza

Polegają na krzyżowaniu heterozygotycznego potomka (FI, F2,.. Fn) z jedną z homozygotycznych form rodzicielskich (P). Efektem krzyżowania wstecznego jest krzyżówka genetyczna zwana pokoleniem wstecznym (BC). Np. krzyżując formy rodzicielskie otrzymuje się heterozygotycznego mieszańca-Fl, który następnie w wyniku krzyżowania wstecznego z jedną z form rodzicielskich daje pierwsze pokolenie wsteczne. Jeśli do takiej krzyżówki użyta zostanie forma rodzicielska, która jest homozygotą recesywną, to taką krzyżówkę nazywamy krzyżówką testową.

6)    Interakcje między allelami tego samego genu i ich wpływ na genotyp i fenotyp

<=? Dominacja całkowita - dziedziczenie typu PISUM

F Allel dominujący R nie pozwala na ujawnienie się cechy uwarunkowanej allel recesywnym r

F W wyniku krzyżowania homozygoty RR z homozygotą rr powstaje heterozygota Rr, która ma taki fenotyp jak homozygotą dominująca. Taki wynik krzyżówki świadczy o tym, że allel R w pełni dominuje nad allelem r.

F Recesywny fenotyp ujawni się tylko u osobnika będącego homozygotą recesywną. Dominacja niepełna (semidominacja, półdominacja) - dziedziczenie typu zea F Jeden allel nie zawsze musi w pełni dominować nad drugim.

F Często heterozygota ma fenotyp pośredni w stosunku do homozygot rodzicielskich, a stosunek fenotypowy w pokoleniu Fj 1:2:1 F W tym typie dziedziczenia genotyp odzwierciedla fenotyp