25511

1993, Hiszpania 1972,

2 gwarancje konstytucyjne:

•    Państwo uzyskuje podstawowy akt, w którym są udokumentowane byt, trwanie i rozwój państwa. Akt przewiduje mechanizmy działania władz publicznych i określa status człowieka i obywatela (szczególnie w stanach nadzwyczajnych!). Jest to gwarancja formalno- instytucjonalna państwa.

•    Konstytucja posiada należyty legitymizm jako rezultat narodowego kompromisu, konstytucja jest bezwarunkowa. Nie ma tendencji do podważania porządku konstytucjonalnego. Społeczeństwo jest zintegrowane wokół konstytucji. Kultura polityczna i prawna, tradycja konstytucyjna- Wielka Brytania, Francja, USA (tu konstytucja jest ważna jak życie- katechizm konstytucyjny; w USA osoby podważające porządek konstytucyjny są poddane ostracyzmowi; negacja dla konstytucji, nie płacenie podatku to powód do ostracyzmu towarzyskiego; w Polsce tak nie ma- gdy ukazała się luka w prawie podatkowym z lat 90tych to wszyscy oszukiwali).

•    Zaufanie do prawa jest spowodowane bardzo rzadkimi zmianami w konstytucji- są one bardzo zabezpieczone (np. w konstytucji duńskiej). USA wysunęło ok. 4 tys. zmian w konstytucji, a zmieniona została tylko 27 razy.

•    W Europie Środkowo Wschodniej obywatele postrzegają państwo jako swojego wroga, spowodowane jest to wcześniejszym działaniem opresyjnym, traktowaniu obywatela jako przedmiot a nie podmiot