25526

po obcięciu dłoni skazywano na wyświecenie, czyli banicję z miasta. „Stawiać kogoś u pręgi” tzn. upokorzyć kogoś, obciąć członki i wychłostać.

c)    ŚCIĘCIE MIECZEM - było niepubliczne tylko w stosunku do rodziny królewskiej/książęcej. Ścinano najczęściej na tynkach. W Wenecji ścinano między figurą św. Teodora a Lwem Weneckim (ale w 1366 - ścięcie na balkonie Pałacu Dożów), w Asyżu na Wzgórzu Rajskim, gdzie pochowano św. Franciszka. We Francji było sporo miejsc, między innymi Plac Zgody, Plac Inwalidów, Bastylia. W Anglii ścinano w Tower (między innymi Tomasz Morus, Anna Boleyn). We Flandrii w Gandawie ścinano na moście zamkowym (także tam mutylacje). W Krakowie skracano o głowę przy wjeździe do miasta obok bramy Floriańskiej, przy wieży ratuszowej i przy kościele Mariackim.

d)    SPALENIE NA STOSIE - odbywało się poza murami (wyjątek: Giordano Bruno w centrum Florencji i ww. miasto Turek). W Paryżu palono na Wyspie Trzcin na Sekwanie, w Krakowie na Salwatorze

e)    WBICIE NA PAL - w Krakowie na Krzemionkach

Wykład VII

MIEJSCA ZWIĄZANE Z WYKONYWANIEM KAR CIELESNYCH 1 NA HONORZE

1)    CHŁOSTA

Kara ta miała charakter prewencji ogólnej, więc wykonywano ją w miejscach publicznych. W Europie Zachodniej zwykle robiono to przed wejściami do kościołów (zabronił tego Ludwik Pobożny, ale nikt go nie słuchał), ale również w kościele Mariackim są kuny, co oznacza, że wykonywano tam kary chłosty (w Krakowie również przy Ratuszu i Bramie Floriańskiej). Drugim takim miejscem był PRĘGIERZ - symbol obnażenia win człowieka. Często miejscami tymi były ratusze. Cel odstraszający był spełniony też na placu targowym, np. przy kradzieży w dzień targowy sądził oskarżonego ad hoc IUDEX FORI - sędzia targowy. Wyrok wykonywano na miejscu. Sporadycznie wykonywano kąty w więzieniach, bo nie było funduszy na ich utrzymywanie i pojawiły się dość późno. W Polsce funkcjonowała wieża dolna i górna, a u Słowian doły więzienne. Pierwsze prawdziwe więzienia powstały w XV w. Wg Sobornego Ułożenia z 1649 r., jeśli kat dokonywał chłosty w^r pośladki to musiał to robić niepublicznie w więzieniu (by nie siać zgorszenia). Chłosta w więzieniu nie miała charakteru hańbiącego, jeśli nie doszło do kontaktu fizycznego z katem (osoba nieczysta). Kara chłosty powyżej 300 razów zwykle równała się śmierci.

2)    WYŚWIECENIE

Wypędzenie z miasta na pewna odległość. Byłą to kara iiańbiąca, mająca charakter publiczny, by ludzie zapamiętali wygląd wyświeconego i doniosła w razie jego powrotu. Wtedy czekała go śmierć (np. Samuel Zborowski zwabiony z banicji przez Jana Zamoyskiego). W Polsce ostatnia banicja miała miejsce w 1722 r. Na wyspie Man wyświęceń dokonywano na górze Tynwald.

MIEJSCA KAR POZBAWIENIA WOLNOŚCI

W średniowieczu była to rzadkość. Zwykle adaptowano do tego celu inne budynki, np. lochy zamkowe. W mieście greckim Olia (dzisiejsza Ukraina) więziono w dołach w ziemi, podobnie w wielkopolskiej Ołżenicy/Lobżenicy kopano doły w rynku i w słowackiej Trzcianie (dół przed kościołem przykiyty kratą żelazną)