25775

o Przeniesieniu posiadania gruntu towarzyszyła umowa, w której strony

wskazywały, że przewłaszczenie nastąpiło w celu zabezpieczenia długu i dlatego ustalały obowiązek zwrotnego przeniesienia rzeczy na dłużnika po wykonaniu zabezpieczonego zobowiązania

o Strony mogły się umówić na zapłatę przez wierzyciela różnicy między wartością nabytej rzeczy a kwotą zabezpieczonego długu o Justynian usunął je z prawa

o We współczesnej praktyce prawniczej panuje przekonanie, że taka forma zabezpieczenia wierzytelności jest dopuszczalna Umowa o ustanowieniu zabezpieczenia na rzeczy dłużnika (pignus) o Zastaw wyparł fiducję w okresie prawa klasycznego o Wierzyciel uzyskiwał faktyczne władanie, które chroniła skarga rzeczowa o Opierało się o umowę, strony regulowały:

■    Co się stanie z rzeczą jeśli dłużnik nie wykona zobowiązania

■    Korzystanie z rzeczy przez wierzyciela o Był akcesoryjny

■    Istnienie było uzależnione od istnienia zabezpieczanego zobowiązania

o Gordian III: wierzyciel mógł zatrzymać rzecz w zastaw, jeśli dłużnik miał u niego inne niż spełnione i zabezpieczone danym zastawem zobowiązania o Losy przedmiotu w przypadku niewykonania zabezpieczonego zobowiązania:

■    Umowa ustanawiająca zastaw zawiera upoważnienie wierzyciela do sprzedaży przedmiotu zastawu, jeśli zobowiązanie nie zostało wykonane

•    Nadwyżkę (superfluum) wraz z odsetkami należało zwrócić dłużnikowi

•    Z mocy prawa, kontrakt stanowił podstawę do żądania zwrotu tej kwoty

■    Klauzule przepadku

•    Lex commissoria

•    Niewykonanie zobowiązania powodowało, że wierzyciel, który otrzymał rzecz jako zastaw, stawał się jej właścicielem

•    Wierzyciel mógł uzyskać więcej, niż wynosiła jego należność

•    Konstantyn zakazał używania takich klauzul

o zakaz ten powtarzają kodyfikacje o problem zatrzymania i korzystania z przedmiotu zastawu

■    należy zwrócić przedmiot zastawu w stanie niepogorszonym

■    dolus lub culpa wierzyciela, powodująca szkodę, stanowiła podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej

■    oddającemu w zastaw przysługiwała actio pigneraticia

■    używanie rzeczy było dopuszczalne tylko, gdy tak stanowiła umowa

■    zastaw antychretyczny

•    przedmiotem były rzeczy przynoszące pożytki

•    strony postanawiały w jaki sposób ich wartość była naliczana na poczet zabezpieczonej wierzytelności

•    dalszy rozwój

o Codę Civile wymaga formy pisemnej