26121

2

Interakcja jako wymiana:

Teoretycy widzą w niej jeden ze sposobów, w jaki ludzie tworzą i umacniają organizację społeczną. Wymiana jest dla nich istotnym źródłem porządku społecznego, który powstaje jako nieplanowany rezultat aktów wymiany między członkami społeczeństwa.

Według George’a G Homansa wymiana to dobrowolne transakcje polegające na przekazywaniu różnego rodzaju dóbr między dwoma lub więcej osobnikami, z czego wszyscy odnoszą korzyść. Dla Homansa, którego inspirowały ekonomia i behawioryzm, interakcja była tożsama z wymianą. Jego zdaniem z interakcją mamy do czynienia wtedy, gdy aktywność jednego człowieka zostaje nagrodzona lub ukarana przez innego człowieka. Podłożem tak rozumianych interakcji społecznych jest przeświadczenie, że dobra cenione przez jednego człowieka lub mu niezbędne są w posiadaniu innych ludzi, którzy dzięki temu mogą go nagradzać. Aby ich do tego skłonić należy im coś w zamian ofiarować.

Oczekiwana wysokość kary lub nagrody ma decydujące znaczenie przy wchodzeniu jednostek w interakcje. Natomiast w czasie trwania interakcji istotną rolę odgrywa częstość i ogólna wartość otrzymywanych kar i nagród.

Interakcja jako gra:

Interakcja jest pojmowana jako gra między podejmującymi decyzje racjonalnymi osobnikami w sytuacji, kiedy stopień zaspokojenia potrzeb któregokolwiek z nich zależy nie tylko od jego sposobu postępowania, ale również od sposobu postępowania innych.

Uwaga koncentruje się na człowieku jako na aktorze podejmującym decyzje. Jednostkę traktuje się jako istotę racjonalną. Racjonalność jest przy tym pojmowana jako zdolność do porządkowania swoich wyborów ze względu na oczekiwane korzyści i koszty podejmowanych działali Są dwa typy gier:

-    o sumie zerowej- suma dóbr, o które toczy się gra, jest określona i każdy z graczy może wygrać jedynie kosztem innych

-    o sumie zmiennej - korzyści i nagrody pochodzą z zewnętrznego źródła, a uczestnicy gry mogą wszyscy razem zyskać bądź stracić. W takich grach często bardziej opłaca się współpracować niż współzawodniczyć.

Mianem dylematu społecznego określa się taką sytuację decyzyjną lub konfliktową, w której naprzeciwko siebie strony, starając się doprowadzić do optymalnego urzeczywistnienia własnych interesów, w rezultacie wychodzą na tym, zarówno każda z osobna, jak i obie razem gorzej, niż gdyby interesy te ze sobą uzgodniły. Sposoby rozwiązywania dylematów społecznych rozpatrywane bywają zarówno w płaszczyźnie normatywnej( jaka strategia prowadzi do najlepszych rezultatów), jak i opisowej ( jak zachowują się indywidualni i zbiorowi aktorzy i jak przebiegają procesy, które prowadzą do określonego wyniku).

Interakcja jako komunikacja:

Takie rozumienie interakcji występuje w trzech wariantach. W każdym z nich uwaga skierowana jest na inny aspekt tego procesu:

❖ interakcja jako komunikacja symboliczna

U podstaw tak rozumianej interakcji znajduje się koncepcja człowieka jako istoty, która potrafi tworzyć symbole i posługiwać się nimi. Zdolność tę ludzie wykorzystują do wzajemnej komunikacji i przekazywania sobie rozmaitych informacji za pomocą zachowali mających charakter symboliczny. Zachowaniami symbolicznymi są nie tylko wypowiedzi słowne złożone z symboli językowych, ale także strój i wygląd zewnętrzny, mina, ton głosu, gesty i pozycje ciała, czyli zachowania niewerbalne. W odczytywaniu, interpretowaniu i uzgadnianiu znaczenia zachowań symbolicznych ogromną rolę odgrywa zdolność człowieka