26370

-2-

WYKŁAD: STRES WODNY (OSMOTYCZNY)

slajd 9/25

Odporność roślin na deficyt wody (stres wodny) może mieć charakter

■ odporności konstytucyjnej (adaptacji) - dziedziczona, warunkowana genetycznie

przystosowania morfologiczno - anatomiczne przystosowania metaboliczne

■ odporności nabytej (aklimatyzacji)

- przystosowania metaboliczne takie jak u roślin z odpornością konstytucyjną, ale mniej efektywne

slajd 10/25

Przystosowania anatomiczne umożliwiające retencję względnie dużych ilości wody w roślinie poprzez:

-    redukcja powierzclini liści

-    ilości aparatów szparkowych

-    wytwarzanie tzw. zagłębionych aparatów szparkowych

-    gruba, nieprzepuszczalna dla wody kutikula

-    warstwa wosku pokrywająca nadziemne części rośliny

■ usprawnienie pobierania wody poprzez wykształcenie:

-    płytkiego, silnie rozgałęzionego systemu korzeniowego (kaktusy, sukulenty)

-    alternatywnie wytworzenie głębokiego korzenia palowego umożliwiającego pobieranie wody gruntowej (sosna)

-    wzrost proporcji systemu korzeniowego w stosunku do części nadziemnych

slajd 11/25

Metaboliczne przystosowania roślin decydujące o odporności roślin na stres wodny.

slajd 12/25

1. Indukcja zamykania aparatów szparkowych.

-    pojawienie się dużych ilości ABA

-    wiązanie ABA do specyficznego receptora plazmolemowego (ABA z apoplastu) i cytoplazmatycznego (ABA uwalniany gł. z chloroplastu) indukuje kilka dróg transdukcji sygnału:

nr 1: otwarcie plazmolemowych wpustowych kanałów wapniowych indukujących transport Ca²' z apoplastu do cytoplazmy

nr 2: ABA wiąże się do receptorów związanych z białkami G, następuje dysocjacja podjednostki a i związanie się jej z enzymem - fosfolipazą C. PLC rozkłada fosfatydyloinozytole błony (PIP2) na diacyloglicerol (DAG) i trifosfoinozytol (IP3). IP3 indukuje wypływ Ca²’ do cytoplazmy przez wapniowe kanały retikulum endoplazmatycznego.

wzrost stężenia wapnia w cytoplazmie (wtórny przekaźnik) otwiera trzy typy kanałów tonopłastowych indukując wypływ Ca²' iK z wakuoli do cytoplazmy