26409

Kjellen (1864-1922)

Geopolityka syntetyczna nauka o państwie, je] przedmiotem ziemia przeniknięta polityczna organizacją. Terytorium to ciało państwa dlatego jest ważniejsza od ludności. Może boWem utracić część ludności bez negatywnych skutków, natomiast każda utrata terytorium osłabia państwo.

Pięć kryteriów wg których należy badać państwo:

1.    kratopolityka - nauka o organizacji wtadzy

2.    socjopolityka - stosunki potrzeby społeczne

3.    etnopolityka - psychologia narodu

4.    ekopolityka - nauka o gospodarce

5.    geopolityka - badanie środowska politycznego państwa

Uważał, ze państwo stale współzawodniczy z sąsiadującymi państwami chcąc zdobyć prawo do przewodniczenia innym. Na świecie powinno istnieć kilka bardzo dużych państw tzw. mocarstw.

Haushofer (1869-1946)

Geopolityka jest nauką o geograficznych ograniczeniach zjawisk politycznych. Jako nauka o politycznym organizmie przestrzennym i jego strukturze wykorzystuje szeroko metody nauk geograficznych.

W1936 na kongresie geografów niemieckich określono geopolitykę jako naukę o państwe opartą na podstawach nauk o ziemi i wykorzystującą biologiczną zasadę ujmowania wydarzeń politycznych jako geograficznie uwarunkowanych zjawisk życiowych.

A. Grabowsky

wychodził z założenia, ze geografowie uważają ziemię i właściwości za trwale, geopolityka zaś, będąc częścią polityki, ujmuje to co jest w ziemi zmienne lub to co dla każdej epoki i dla każdego państwa ma inne znaczenie. To dynamiczne ujęcie problemu sprawiło, że zaliczono geopolitykę do nauk politycznych i zaprzestano ujmowania jej z przyrodniczego punktu widzenia.

Odmianą geopolityki jest geostrategia. Jej przedstawiciel to Mahan (1840 -1914). Podkreślał on rolę morza w życiu państwa, orędownik budowy potężnej marynarki wojennej. Jego zdaniem na rozwój i utrzymanie potęgi morskiej oddziałują: położenie geograficzne, fizyczne ukształtowanie państwa, rozciągłość terytorialna, liczba ludności, charakter narodowy, sposób rządzenia. Tereny rdzeniowe Azji oraz dominację rosyjską. Przew/idział konflikt pomiędzy Rosją, potęgą lądową a Wielką Brytanią potęga morską.

W Wielkiej Brytanii znanym geopolitykiem był Mackinder (1861-1947) (parlamentarzysta, profesor Oksfordu).Przedstawił koncepcję w której. Europa, Azja Afryka tworzą w/yspy świata. Jądrem wyspy świata a zarazem geograficzną osią historii świata jest Heartland obejmujący Rosję, zachodnią część Chin. Mongolię Afganistan Beludżystan i Iran. Tw/orzył on największą naturalną fortecę predysponowaną do panowania nad światem zgodnie z tezami, że

-    kto rządzi Europą wsch. rządzi Heartlandem

-    kto rządzi Heartlandem rządzi wyspą świata

-    kto rządzi wyspą świata rządzi światem.

Do jego krytyków należał Spykman. Wykazał on niedostatki transportu wewnętrznego i słaby dostęp do Heartlandu. Wg niego zasadnicze znaczenie