26423

Mitteleuropy, w Niemczech zachodnich i Czechach oraz na Górnym Śląsku. Widoczna jest różnica pomiędzy częścią zachodnią i wschodnią Europy Środkowej, system socjalistyczny zamiast zmniejszać tylko zaostrzył te kontrasty. W ten sposób istnieje pewna jedność W. zagospodarowaniu i ukształtowaniu krajobrazu Mitteleuropy, a rola narodów germańskich jest tu znaczna. Martonne pisał, że "Europa Środkowa nie jest pustym słowem". W krajobrazach i budowlach istnieją pew.ile trwałości, które bada, geografia. Są one najczęściej, zwłaszcza na .naszym kontynencie, odziedziczone z przyrody i historii. Zaś jeżeli chodzi o różnice w organizacji przestrzeni środkowoeuropejskiej to są one widoczne, ale istnieją też wspólne cechy, które łączą krajobraz i ludzi pozornie różnych. Autor podkreślił w swoim dziele pewną oryginalność środowiska fizycznego, siłę przeszłości historycznej, która pozostawiła ślad na przyrodzie i mieszkańcach, trwałość ich zachowań i odruchów, siłę przywiązania do ojczyzny definiowanej bardziej jako idea, z którą się utożsamiają. Przynależność do Europy i cywilizacji zachodniej jest widoczna nawet jeśli echo tej ostaniej dochodziło osłabione. Charakter przejściowy pomiędzy tym zachodem a wschodem rosyjskoazjatyckim jest zasadniczy. Germańskie wyrażenie "Zwischeneuropa” lepiej tłumaczy rzeczywistość niż Mitteleuropa.

Poruszając następne wnioski autor zadaje pytanie: Czy istnieje wyraźna rganica pomiędzy Europą Środkową a obszarami w stosunku do niej peryferyjnymi? Niekiedy tak, ale przeważnie są to przestrzenie przejściowe, które prowadzą do inncyh światów. Granica Niemiec z Francją i Beneluksem, krajami mającymi szeroką fasadę morską, tworzy zachodnią granicę Europy Środkowej, pomimo że kraje nadreńskie mają wiele cech bliskich Europie Zachodniej. Szwajcaria, mimo swej części reto-romańskiej zawdzięcza swemu położeniu i ludności germańskiej swoją przynależność do tego "środka”. Dania, dzięki swemu północnemu położeniu i -istorii należy już do świata nordyckiego, mimo że ma pewne cechy Europy Środkowej (gęstość zaludnienia, krajobraz wiejski).

Na koniec autor odpowiada na pytanie: Czy można na obszarze Mitteleuropy wyróżnić pewne podzbiory? Przede wszystkim mówimy o zbiorze który obejmuje Niemcy, Szwajcarię oraz Austrię. Język i kultura są tam germańskie, poziom życia wysoki a organizacja przestrzeni i struktura ekonomiczno-społeczna oryginalne. Drugi podzbiór tworzą Polska, Czechosłowacja i Węgry (kraje nie germańskie, które należą od dawna do Europy. Kraje te wbrem swej woli zostały powiązane z systemem sowieckim i dziś starają się wznowić swój marsz ku przodowi i nadrobić opóźnienie.