-mikropaństwa (Lichtenstein, Monako)
-minipaństwa (Gambia, Cypr, Brunei)- maja prawa podpisywać umowy międzynarodowe, są pełnoprawnymi członkami ONZ
- kiedyś tez miasta- państwa, teraz tylko Singapur suwerenne
-Enklawa - terytorium otoczone ze wszystkich stron terytorium innego państwa. Jeżeli stanowi ono część jakiegoś państwa to jest ono jego eksklawą. Na przykład San Marino stanowi enklawę w terytorium Włoch, zaś wieś Campione stanowi enklawę w terytorium Szwajcarii i eksklawę Włoch.
-Eksklawa - część terytorium państwa lub innej jednostki administracyjnej, położona w oddzieleniu od głównego jego obszaru, otoczona terytorium innego państwayjedn. administracyjnej. Przykładem eksklawy jest wieś Campione należąca do Włoch, otoczona terytorium Szwajcarii, Nachiczewan, Alaska czy Obwód Kaliningradzki.
-kategoria państw ze względu na kształt:
• Wydłużony (Chile, Norwegia, Szwecja, Togo, Włochy) - utrudnienie w zaradzaniu, ograniczony dostęp do centrum decyzyjnego, stworzona możliwość ruchów separatystycznych na obszarach skrajnych
• Zwarte, prostokątne lub okrągłe - wszystkie punkty teoretycznie leżą w tej samej odległości od centrum decyzyjnego, krótka granica, brak półwyspów, wysp, ułatwiona komunikacja, jednak stolica usytuowana raczej peryferyjnie
• Prawie zwarte, z odnogami półwyspów, korytarzy- problemy z administrowaniem (Zair, Myanmar, Tajlandia)
• Rozerwane terytorium, kilka części rozdzielonych przez inne państwa lub wody międzynarodowe, rozczłonkowane, wieloczłonowa struktura terytorialna, utrudniona komunikacja, kontakt, jedność, mogą być niesprawne rządy, separatyzm
Podział polityczny mórz i oceanów:
Wody morskie zę względu na status polityczno-prawny:
• Terytorialne (morskie terytorium państwowe)
• Morza otwarte Bierzanek. Symonides 1985:
• Wchodzące w skład terytorium państwowego
• Podlegające w ograniczonym stopniu jurysdykcji państwowej
• Znajdujące się poza granicami jurysdykcji państwowej
-prawo wewn. i międzynarodowe określa położenie polit.- prawne obszarów morskich, zasady ich delimitacji oraz sposoby korzystania z nich -pojęcia XVII w. Grotius- Marę Liberum/ Selen- Marę Clausum
- Komisja Prawa Międzynarodowego - 1945r- I kodyfikacja podziału mórz
- ONZ- Genewa 24.02.1958 r) - / konferencja prawa morza, 86 państw
1.0 morzu teryt. i strefie przyległej
2.0 morzu otwartym
3.0 rybołówstwie i ochronie zasobów morza otwartego
4.0 szelfie kontynentalnym
-1960 r. II Konferencja Genewska Prawa Morza
- wiele państw przekraczało 12 mil, bo nie było to skodyfikowane => „pełzanie jurysdykcji państwowej po morzy otwartym (Symonides, Bierzanek)
- II konferencja prawa morze (1973-1982)- 157 państw,
• 30.04.1983 r.- przyjęta konwencja o prawie morza - konstytucja mórz i oceanów, regulująca sposoby użytkowania, nadania i ochrony morza