Spadkobiercy ustawowi nie wymienieni w przepisie, rodzeństwo i zstępni rodzeństwa, nie mają prawa do zachowku.
Zachowek przysługuje w wysokości:
• W przypadku kiedy' uprawniony jest trwale niezdolny do pracy lub jest to małoletni zstępny spadkodawcy - 2/3 udziału, jaki przypadałby mu z ustawy.
o Maloletniość określa sie w chwili otwarcia spadku, nawet jeśli w trakcie realizacji roszczenia zstępny uzyskał pełnoletni ość. o Niezdolność do pracy musi istnieć w chwili otwarcia spadku - jeżeli powstała po tej dacie nie przysługuje podwyższony poziom zachowku.
• W pozostałych przypadkach - Vi udziału jaki przypadłby z ustawy.
Ustalenie wysokości zachowku
Wysokość zachowku ustala sie w trzech etapach:
1) Określa się w* ułamku udział spadkowy stanowiący podstawę do obliczenia zachowku.
2) Ustala się wartość pieniężną spadku, do której dolicza się wartość określonych darowizn - uzyskana suma staje się substratem zachowku.
3) Ustala się wysokość zachowku, który jest ułamkową częścią jego substratu -
mnożymy substrat zachowku przez ułamek stanowiący udział spadkowy.
1. Pierwszy etap obliczeń - ustalenie udziału spadkowego.
Ustalenie udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczenia zachowku:
• Ustala się udział jaki uzyskałby uprawniony w wypadku dziedziczenia z ustawy. przy
czym:
o Uwzględnia sie spadkobierców niegodnych i tych, którzy spadek odrzucili. o Nie uwzględnia sie tych, którzy zrzekli się dziedziczenia lub zostali wydziedziczeni.
• Ustalony udział mnoży się przez Vj hib przez 2/3 - w zależności od zakresu uprawnienia do zachowku.
• W ten sposób otrzymuje się ułamek, który wyraża udział spadkowy stanowiący podstawę do obliczenia zachowku.
2. Drugi etap obliczeń - substrat zachowku.
Sposób obliczenia substratu zachowku:
• Obliczamy tzw. czystą wartość spadku - jest to różnica pomiędzy aktywami a pasywami spadku - a zatem majątkową wartość dodatnią(czyli to co na plus) - przy obliczaniu długów nie bierze sie pod uwagę obciążeń z tytułu zachowku, zapisu czy polecenia.
o Początkowo przyjmowano przeliczanie według cen z chwili otwarcia spadku, po krytyce ustalono ostatecziue, że przeliczenie odbywa się wedhtg cen z chwili orzekania o zachowku.
• Do czystej wartości spadku dolicza się wartość darowizn uczynionych przez spadkodawcę na rzecz spadkobierców, osób uprawnionych do zachowku oraz innych osób - wyłączone sa drobne darowizny zwyczajowo przyjęte w danych stosunkach.
o Wartość przedmiotu darowizny oblicza się wedhtg statiu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku - darowanie nowego