page0603

Ślub — Śluz

59»

żona nie mają prawa unieważniać ślubów drugiej strony, gdy te nie są im szkodliwemi pod żadnym względem; jak naprzykład, ślub uczyniony przez żonę pobożną, że będzie odmawiała kilka modlitewek codziennie; przystępowała do kommunii w pewne uroczystości i t. p. Wszakże i te śluby przestałyby zobowiązywać, gdyby mąż patęzył na nie z przykrością, ponieważ stawałyby na przeszkodzie większemu dobru, którem jest pokój domowy. Według prawa kanonicznego, panowie mocni są unieważniać śluby sług swoich, ilekroć te byłyby z uszczerbkiem obowiązków, jakie służący ma względem swego pana, naprzykład: pielgrzymki, częste posty, długie modlitwy w kościele; gdyż w ślubie zawsze domyślać się należy warunku: z zastrzeżeniem praw drugiego. Ale pan nie ma prawa unieważniać ślubów czysto osobistych, które w niczem nie przeszkadzałyby służbie, jak naprzykład: ślub czystości. Można niekiedy zamieniać ślub własną powagą, bez udawania się do wyższej władzy duchownej, gdy ten ślub oczewiście zamienia się na lepsze.    *    L. R

Ślusarstwo, jak kowalstwo jest rzemiosłem, któremu za materyjał służy żelazo i które wyrabiając przedmioty większe, potrzebuje koniecznie użycia ognia dla uczynienia materyjału miększym, a tern samem dostępniejszym działaniu narzędzi, jakieini głównie są młoty; tak znowu ślusarstwo trudni się obrabianiem żelaza i stali, lecz poniew-aż przedmioty wyrabiane są niewielkie, przeto ślusarz najczęściej obchodzi się bez ognia i do wykonania swoich czynności głównie nie młota, lecz innych używa narzędzi, jak np. pilników, raszpli i t. d. Ślusarz prócz tego używa zwykle stali i żelaza, w pewnym już stopniu przygotowanego. Najgłówniejszemi wyrobami ślusarskiemi są zamki (ob.), zkąd i nazwa rzemiosła pochodzi (z niemieckiego Schloss zamek).

ŚlUyS, po francuzku PEcluse, miasto w Hollandyi, w prowincyi Zeeland,

0    mil parę od Middelburga, nad morzem północnem położone, liczy 1200 ludności. Pamiętne jest bitwą morską stoczoną w jego bliskości r. 13.39 między flot-tami angielską i francuzką, w której francuzka licząca 140 żegli i 40,000 ludzi osady, pod wodzą Quiereta i Bahucheta, niemniej oddziału Barbarara z Porto-Venere, mając wiatr przeciwny i słońce w oczy, do szczętu zn esioną została (z wyjątkiem Barbarary) przez flotę angielską pod kierunkiem Edwarda III. Ze strony francuzkiej padli dwaj wodzowie i przeszło 23,000 ludzi; anglicy stra-cili₍około 7000 ludzi, a nadto Edward III raniony został.

ŚlUZr (mucus)₇ w mowie potocznej oznacza wszelkie ciała półpłynne, kleiste, ciągnące sic, w naukach zaś przyrodzonych rozumiemy pod tym,wyrazem dwa oddzielne: jedno pochodzenia zwierzęcego, drugie roślinnego. Śluz zwierzęcy jest wyrobem błon śluzowych, a mianowicie znajdujących się w nich listeczków. Śluz składa się głównie z oddzielonych komórek nabłonka (<epithelium), także z bardzo drobnych, tylko mikroskopem dających się dostrzedz komórek, które zdają się być niedojrzałemi komórkami nabłonka, i nakoniec z płynu lipkiego, zwanego płynem śluzowym, do składu którego, oprócz rozmaitych soli, wchodzi w stanie rozpuszczonym ciało azotowe nadające mu lepkość, zwane pierwiastkiem śluzowym albo mucynem. Śluz w wodzie zimnej jest nierozpuszczalnym,

1    tem różni się od ropy, z którą go zbliżają rozmaite ciała pośrednie, w chorobowym stanie powstające, że nie zawiera w sobie tłuszczu i wodą-rozrobić się nie daje. Śluz widocznie stanowi gładką powłokę błon, zabezpieczającą je od wpływów chemicznych, tudzież od obrażeń mechanicznych, jako też ułatwia przesuwanie się ciał obcych po ich powierzchni, jak to ma miejsce np. przy połykaniu pokarmów w przełyku i odchodów w odbytnicy; dla tego też na niektórych częściach gruczołki śluz wydzielające znajdują się w bardzo wielkiej li-