18102

grzyby - chityna

glony - koloza i mannoza (hemicelulozy). To mieszanina wielocukrów amorficznych, lżejsza od celulozy u prokariota:

sinice, bakterie - kwasy pileminowy, murawinowy, stanowiące razem mureinę.

Składniki podłoża, stanowiące 60% masy ściany komórkowej. Wypełniają one

wnętrze rusztowania utworzonego przez składniki szkieletowe. :

białka

pektyny

hemicelulozy

woda (do 6(Ń(>)

Wtórne przekształcenia

Przekształcenia ściany komórkowej dorosłych organizmów, spowodowane czynnikami fizycznymi lub chemicznymi

1.    Inkrustacja - odkładanie się substancji mineralnych między elementami szkieletu celulozowego np.:

•    mineralizacja - inkrustowanie ścian komórkowych związkami mineralnymi, najczęściej krzemionką Si02 (np. turzyce, skrzypy) lub węglanem wapnia CaC03 (ramienice). Ściany są twarde, sztywne, ale łamliwe.

•    drewnienie (lignifikacja, ligninizacja) - odkładanie się ligniny (drzewnika). Rozpoczyna się od zewnętrznych warstw ściany komórkowej. Najwięcej ligniny jest w blaszce środkowej. Proces ten powoduje, że ściany stają się sztywne, odporne na zgniatanie i przerwanie, mają ograniczoną zdolność pęcznienia i przepuszczania wody.

•    kutynizacja - proces odkładania kutyny między warstwami celulozy w obrębie ściany komórkowej.

2.    Adkrustacja - odkładanie się substancji mineralnych na powierzchni pierwotnej ściany komórkowej. Związane z następującymi procesami:

•    kutykularyzacja - odkładanie na zewnętrznej powierzchni ścian komórek skórki kutyny tworzącej kutykulę.

•    korkowacenie (suberynizacja) - adkrustowanie ścian suberyną, kutyną i woskiem. Suberyną odkłada się na pierwotnej ścianie komórkowej, na przemian z warstwami kutyny i wosku. Proces ten zachodzi głównie w korku, ale także np. w komórkach egzodermy I endodermy.

•    Sporopolenizacja - powlekanie substancjami tłuszczowymi - np. woskiem

Błona komórkowa, plazmolema, plazmolemma (cytolemma, plasmolemma) -półprzepuszczalna błona biologiczna oddzielająca wnętrze komórki od świata zewnętrznego. Jest ona złożona z dwóch warstw fosfolipidów oraz białek, z których niektóre są luźno związane z powierzchnią błony (białka peryferyjne), a inne przebijają błonę lub są w niej mocno osadzone białkowym lub niebiałkowym motywem (białka błonowe).

Zazwyczaj inne białka występują po wewnętrznej, a inne po zewnętrznej stronie błony. Cząsteczki należące do błony mogą z łatwością poruszać się wewnątrz swojej warstwy (dyfuzja lateralna, o ile nie są związane na przykład od wewnątrz z białkami cytoszkieletu), jednak napotykają duże trudności z przejściem do warstwy przeciwnej.