Europie w większym stopniu kolektywizm niż indywidualizm. Teraz podkreśla się bardziej kolektywizm na wschodzie niż w Europie( tzn. jednostka nie jest samodzielna, jest uwarunkowana przez rodzinę). Np. arabowie jak się żenią z europejkami, gdy wyjadą do Arabii to mąż zaczyna się dopasowywać do zasad kulturowych, które tam panują. Kolektywizm ogranicza możliwości rozwoju gospodarki rynkowej i demokracji. Rozwój w Europie średniowiecznej byl uniemożliwiany poprzez, na przykład mszczenie się (jeśli ktoś byl zabity w jednym rodzie, to musiała nastąpić zemsta i morderstwo kogoś równoległego urodzenia w drugim rodzie). Europa średniowieczna to skrajności. Z jednej strony asceza, a z drugiej- dążenie do rozkoszy. Skrajność postaw była tam zjawiskiem zupełnie naturalnym. Powodowała wzmacnianie więzi rodowych. Zjawisko rozwoju było już w XI wieku postrzegane jako zagrożenie dla Europy. Wymyślono „pokój Boży”, czyli założenie, żeby w określonych dniach tygodnia wstrzymywać się od walki. W; rodzie też nie było daleko będącego zaufania. Brat potrafił brata zabić w walce o np. jakąś pozycję w państwie. Były często wewnętrzne bunty. Życie rodu cechowała duża zmienność i dynamika. Dlatego zachowania przywódców były nieprzewidywalne. I dlatego w średniowieczu nie można było stworzyć jakichś struktur demokratycznych. Musiałaby zaistnieć przewidywalność.