Nartowska Różnice indywidualne0040

saln ruch coraz bardziej urozmaicony. Na początku drugiego roku życia chód dziecka jest jeszcze niepewny, krok nieregularny; brak koordynacji ruchów całego ciała i brak automatyzacji chodzenia powodują* że dziecko, które zaczyna chodzić samodzielnie, nie umie w porą zatrzymać Się, nie potrafi omijać przeszkód, gdyż ma trudności ze zmianą kierunku. Stopniowo ruchy dziecka przy chodzeniu nabierają płynności i harmonii, tempo chodzenia wzrasta i jednocześnie zmniejsza się mączliwość dziecka. W tym też czasie pojawiają się Inne umiejętności ruchowe, takie jak wchodzenie na schody — pod koniec drugiego roku życia dziecko wchodzi dostawiając nogę, w trzecim roku życia stawiając nogi na przemian, stopień po stopniu. Biega coraz sprawniej, wspina się na meble i przeplotnie, podskakuje, a nawet próbuje przeskoczyć przez niską przeszkodę. Wszystkie te osiągnięcia sprawiają dziecku ogromną przyjemność, a często bywają podziwiane i chwalone przez dorosłych, co motywuje dziecko do dalszych prób. Nic więc dziwnego, że dzieci pod koniec drugiego roku życia i na początku trzeciego bawią się* biegają, wspinają się,'zbiegają z górki, wykonują różne „sztuki”, takie jak próby podskakiwania na jednej nodze, wdrapywanie się na pewną wysokość i patrzenie na wszystkich „z góry” itp. Część dzieci, mających odpowiednie warunki, uczy się jeździć na rowerku, czasem pływać lub jeździć na nartach.

Wiek przedszkolny to dalsze doskonalenie ruchów już wykształconych, polegające na częściowej ich automatyzacji, oraz coraz bogatsze różnicowanie się i modyfikowanie ruchów całego ciała w zależności od potrzeby sytuacji, od terenu, na którym dziecko porusza się, od przy-

rządów, którymi posługuje.* się w zabawie. Zmianom tym towarzyszy zwiększająca się, również stopniowo, umiejętność utrzymania ciała w równowadze, co uwarunkowane jest powstawaniem właściwego napięcia mięśniowego głównie w‘ obrębie kończyn i kręgosłupa oraz wykształceniem się / koordynacji wzrokowo-kineste-tyezno-ruchowej.    .. .y.

Wzrost sprawności ruchowej dzieci w wieku 3 — 7 lat analizuje II. Gniewkowska ¹ biorąc pod uwagę podstawowe czynności ruchowe dziecka: szybkość biegu, odległość skoku i rzutu, rzut do[ celu oraz przejście po równoważni. Badania, na których opiera się autorka wykazują, że szybkość biegu wzrasta z wiekiem, przy czym największy przyrost przypada na 3—4 rok życia, oraz że lepsze wyniki uzyskują chłopcy niż dziewczynki. Natomiast nie obserwuje się różnic środowiskowych, co zgodnie z interpretacją autorki należy tłumaczyć tym, że bieganie jest podstawową formą zabawy ruchowej w każdym, środowisku.

Skok w dal jest również sprawnością kształtującą* się *w miarę nabywania przez dziecko doświadczeń w ^: coraz bardziej złożonych zabawach ruchowych. Przy skoku z rozbiegu zanotowano ehąfakteiiyśtyezne różnice jakościowe między małymi i starszymi przedszkolakami. U dzieci trzyletnich nłć> zbyło i wyraźnego rozbiegu, a odbicie było tak słabe, że skok niewiele się różnił od wydłużonego kroku. U sześciolatków obserwowano wyraźne wyodrębnibne fazy skoku rozbieg, odbicie, lot i lądowanie. Długość skoku

85

1

H. Gniewkowska: Problemy rozwoju :spraicności ruchowej dzieci przedszkolnych. W: Materiały do- nauczania psychologii. Pod red. L. Woloszynowej. Seria II, tom 3. Warszawa PWN 1969.