27109

Wojna wg Carla von Clausewitza

Główna definicja wojny Clausewitza mówi że „wojna jest to akt przemocy mający na celu zmuszenie przeciwnika do spełnienia naszej woli.” Wojna ma tendencję do tego by posuwać się do skrajności lub by przyjmować formę absolutną. Jest aktem przemocy przy której stosowaniu nie ma granic. Wygrywa ten kto nie ma skrupułów i sięga do szczególnie brutalnych środków zyskując przewagę nad przeciwnkiem. Przez co wojny między państwami cywilizowanymi nie są wcale mniej okrutne niż dawne wojny pomiędzy dzikimi plemionami. Pragnienie zniszczenia przeciwnika nie zostało zlikwidowane i wciąż towarzyszy wojnom. Wojna jest zderzeniem dwóch sił i do chwili gdy nie pokonałem przeciwnika muszę się obawiać iż to on mnie pokona. Wojna jest wtedy wygrana gdy przeciwnik podporządkuje się naszej woli.

Żaden z przeciwników nie jest w stanie zebrać na raz całości swoich sil, losy narodów nigdy nie rozstrzygają się w jednej chwili. Wg Clausewitza przygotowania do jednorazowego uderzenia doprowadziłyby do wojny absolutnej, co w wieku XX dzięki nowoczesnym broniom ma duże prawdopodobieństwo.

Wojna jest grą. Wymaga zarazem odwagi i wyrachowania.

Calusewitz wyróżnia 3 części składowe wojny. Pierwszą z nich jest nienawiść, stan emocjonalny prowadzący do wybuchu wojny, drugą są działania wojenne niosące za sobą całą rozmaitość gry prawdopodobieństwa i przypadku Trzeci czynnik mówi o tym że wojna jest aktem politycznym, kontynuacją polityki za pomocą innych środków, to właśnie z polityki się wywodzi. „Wojna jest nie tylko czynnikiem politycznym, lecz i prawdziwym narzędziem polityki, dalszym ciągiem stosunków politycznych, przeprowadzeniem ich innymi środkami”. Z czego wynika że wojna nie jest celem sama dla siebie, a zwycięstwo wojskowe nie jest celem samym w sobie. Mówi o prymacie polityki, wojna jest tyiko narzędziem w jej rękacli, chwilowym stanem, aspektem stosunków między państwami. Nazywa strategią sposób prowadzenia całości operacji wojskowych (składają się na nią głównie 2 pojęcia: atak i obrona), natomiast dyplomacją układanie stosunków z innymi jednostkami politycznymi. Zarówno strategia jak i dyplomacja są podporządkowane polityce. W czasach wojny dyplomacja jest istotna dla polityki, pozwala na utrzymanie stosunków z sojusznikami jak i podejmuje działania wobec nieprzyjaciela - raz grożąc całkowitym zniszczeniem, a raz otwierając perspektywę zawarcia pokoju. Wojna musi całkowicie odpowiadać zamierzeniom polityki, a polityka być dostosowana do środków wojennych. Polityka musi znać narzędzie którym się posługuje i wiedzieć co jest realne a co nie, w przeciwnym razie ma ona szkodliwy wpływ na wojnę.

Wg Clausewitza wojna niesie ze sobą element psychologiczny mówiący o tym iż pokonany jest dopiero ten kto się za takiego uważa. Jedynym wyjątkiem jest w. absolutna w której przemoc ma prowadzić do zniszczenia przeciwnika i element psychologiczny ulega zatarciu. W przypadku gdy w grę wchodzić będą rzeczywiście wielkie interesy wojna będzie zbliżać się do swej absolutnej formy. Do tego może również doprowadzić wzrost potęgi i siły polityki, gdyż wraz z nią wzrasta potęga wojny, by w końcu wznieść się na wyżyny swej absolutnej formy. Wojna przybliża się do wojny absolutnej, gdy przemoc wynika się spod kontroli przywódcy państwa. Przeciwnicy sięgają po krańcowe formy przemocy.

Clausewitz wspomina również że wojna jest dziedziną przypadku, wzmaga niepewność wszelkich warunków i mąci bieg wydarzeń. Wszelkie działania wojenne charakteryzują się wielką niepewnością, nie mamy pojęcia w jaki sposób rozstrzygną się bitwy, gdyż nie można jednoznacznie zmierzyć siły wojskowej.