• powszechny środek wymiany dóbr i usług,
• akumulacja wartości ekonomicznej,
• funkcja płatnicza (zaspokojenie interesów wierzyciela -* umorzenie wierzytelności)
Pieniądz elektroniczny - wartość pieniężna, która stanowi elektroniczny odpowiednik znaków pieniężnych
Zobowiązanie pieniężne - jeżeli dłużnik ma obowiązek zapłacić wierzycielowi pewną sumę pieniędzy (—» określonej wartości majątkowej wyrażonej w jednostkach pieniężnych)
- art. 3581 § 1.
W pozostałych przypadkach są to zobowiązania niepieniężne, np. związane z dostarczeniem rzeczy.
KONSEKWENCJE PRAWNE ZOBOWIĄZAŃ PIENIĘŻNYCH 1) zasada nominalizmu - zobowiązania pieniężne rządzą się tą zasadą. Jeżeli dłużnik zobowiązany jest do zapłaty określonej kwoty, to bez względu na to, kiedy ma zapłacić, obowiązkiem dłużnika jest zapłacenie nominalnej kwo7ty bez względu na to czy w tym czasie pieniądz zyskał czy też stracił na wartości (zapłata tej samej sumy pieniężnej, na jaką opiewał dług w chwili jego powstania) - art. 3581 § 1
Wyjątkiem od tej zasady jest zasada REBUS SIC STANTIBUS Przeważa nad tym zasada waloryzacji świadczeń pieniężnych.
2) waloryzacja - koncepcja ta opiera się na założeniu, że ma ona na celu dostarczenie wierzycielowi takiej samą wartości ekonomicznej, jaką reprezentowała wierzytelność w chwili jej powstania; podstawową przesłanką jest znaczna zmiana siły nabywczej pieniądza między powstaniem a zgaśnięciem zobowiązania; zastosowanie wyłącznie do zobowiązań pieniężnych; koncepcja ta jest dopuszczalna w ramach wyjątku - art. 3581 § 5 (ważne!); może być:
• w. umowna - jest to możliwość wprowadzenia klauzuli waloryzacyjnej do umowy, czyli wprowadza się inny niż pieniądz miernik wartości do wysokości wartości zobowiązania - art. 3581 § 2; typowymi klauzulami są:
• k. walutowa (inna waluta)
• k. towarowa (cena określonego towaru)
• k. indeksowa (wartość powszechnie znanego wskaźnika)
• k. złota
• k. uposażenia (wartość minimalną lub średnią płacę w całej gospodarce, określonym sektorze lub zawodzie)
• k. usług
• k. kosztów
• w sądowa - dokonuje się z mocy konstytutywnego orzeczenia sądu (zdarzenie cywilnoprawne, zmienia treść stosunku zobowiązaniowego), jeżeli strony nie zastosują w umowie klauzuli waloryzacyjnej i zostaną spełnione przesłanką z art. 3581 § 3:
• to, że strona nie jest profesjonalistą - art. 3581 § 4
• między powstaniem, a wykonaniem zobowiązania jest istotna zmiana siły nabywczą pieniądza
• żądanie strony stosunku zobowiązaniowego skierowane do sądu