27397

• śmierć człowieka; roszczenia zmierz jace do naprawienia szkody;

•    renta dla osób pośrednio poszkodowanych - art. 446 § 2 wymienia tu:

■    osoby wobec których ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny -tzw. renta obligatoryjna

■    inne bliskie osoby, którym osoba zmarła stale i dobrowolnie dostarczała środków utrzymania (należy brać pod uwagę zasady współżycia społecznego) - tzw. renta fakultatywna;

"roszczenia o rentę z tego artykułu mają charakter odszkodowawczy

•    stosowne odszkodowanie dla najbliższej rodziny - ma ono charakter jednorazowy;

ma kompensować różne, trudno jednak uchwytne i niewymierna uszczerbki majątkowe związane z ogólnym pogorszeniem sytuacji życiowej, jakie wywołuje śmierć najbliższego członka rodziny) - art. 446 § 3; w art. 446 § 4 przyznano najbliższym członkom rodziny prawo do zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; odszkodowania te mogą być przyznane obok renty (każdemu, nawet tym nieuprawnionym do renty); roszczenia te podlegają dziedziczeniu

•    zwrot kosztów leczenia i pogrzebu - roszczenie to jest przyznane osobom, które rzeczywiście poniosły te koszty - art. 446 § 1;

2) Niemajątkowe szkody na osobie = krzywda - art. 445, 448

Ogólne roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne:

•    może je przyznać sąd pokrzywdzonemu w razie naruszenia wszelkich dóbr osobistych

•    zadośćuczynienia pieniężnego może żądać każdy, kto bezpośrednio został pokrzywdzony

•    przysługujące roszczenie jnoże" być przez sąd przyznane - ma w tej kwestii luz decyzyjny

•    wysokość zadośćuczynienia zależy przede wszystkim od wielkości doznanej krzywdy, jest to zawsze jednorazowe świadczenie; nie pozbawia to pokrzywdzonego innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia - art. 448

•    poszkodowany może żądać od sprawcy naruszenia dobra osobistego zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany przez siebie cel społeczny (na rzecz instytucji która go realizuje);

Art. 445 odnosi się wyłącznie do wymienionych przypadków naruszenia dóbr osobistych:

•    uszkodzenie dała lub wywołanie rozstroju zdrowia - art. 445 § 1 w zw. z art. 444; (dotyczy także szkód prenatalnych)

•    pozbawienie człowieka wolności - art. 445 § 2

•    skłonienie kogokolwiek za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu - art. 445 § 2

Relacja art. 445 do 448 - art. 445 jest regulacją szczególną dla art. 448, wyraża się to w tym, że podstawę zastosowania art. 448 wiąże się z zasadą winy, natomiast unormowania z art. 445 dopuszcza roszczenie o zadośćuczynienie także na innych zasadach; uzupełniające stosowanie do art. 445 ogólnych postanowień art. 448 prowadzi do wniosku, że w każdym stanie faktycznym określonym w art. 445 pokrzywdzony może żądać zadośćuczynienia nie tylko dla siebie, lecz także (alternatywnie) dla innego podmiotu realizującego wskazany przez pokrzywdzonego ceł społeczny;