a jeśli w tekście prawnym pojawia się czynność wyrażona w 3. os. I. poj. („uznaje", „ustanawia", „postanawia"), to jest to nakaz określonego postępowania względem danego organu
b jeśli organ dokonuje czynności konwencjonalnej, to uznaje się, Ze organ ma kompetencję do dokonania owej czynności konwencjonalnej c jeżeli przepis prawny wskazuje czynność konwencjonalną, jaką ma dokonań określony organ, to przyjmuje się, Ze organ ten ma kompetencję do dokonania tylko i wyłącznie tej. określonej czynności konwencjonalnej
d jeśli w przepisach prawnych pojawia się zwrot „(czyn) podlega karze" to uznaje się ten czyn za zabroniony
e jeżeli dane pojęcie w tekście prawnym jest pojęciem wieloznacznym, to należy odrzucić to znaczenie w sensie archaicznym i wulgarnym f jeżeli w danym tekście prawnym dane pojęcie występuje wiele razy, to należy zawsze przyjąć jedno i to samo znaczenie za każdym razem (konsekwencja) g jeżeli adresat danej normy wskazany jest w postaci 3 os. I. poj. np. student, sprzedawca, pożyczkodawca to należy rozumieć, iż dotyczy to każdego studenta, sprzedawcy, pożyczkodawcy
h jeżeli w tekście prawnym jest zwrot ,po zasięgnięciu opinii" oznacza to, iż ten organ ma obowiązek zasięgnąć tej opinii, ale nie ma obowiązku jej uwzględniać i nie wolno interpretować tekstu prawnego tak, aby okazało się, że jakiś fragment tekstu jest zbędny
Wykładnia systemowa ma pozwolić na to, by system prawny był systemem uporządkowanym.
1 NaleZy dokonywać wykładni tak, by normy wyinterpretowane z tekstu prawnego tworzyły spójny system prawny. Spójny system to taki, kiedy normy są ze sobą zgodne.
1 Dyrektywy wykładni systemowej:
a nawiązują do hierarchicznego uporządkowania systemu prawnego, zatem odwołują się do tego, iż zachodzi konieczność ustalenia zgodności norm ustawowych z normami konstytucyjnymi, norm aktów wykonawczych z normami ustawowymi itd. (reguły niższego rzędu nie mogą być niezgodne z normami wyższego rzędu b nawiązują do zasad prawnych: normy prawne wyinterpretowane z tekstów prawnych nie mogą być sprzeczne z zasadami, kanonami danej gałęzi prawa c nawiązują do prawa unijnego: normy wyinterpretowane z tekstu prawnego nie mogą być niezgodne z normami prawa unijnego
Wskazuje się, iż można mówić o szczególnym rodzaju wykładni pro-wspólnotcrwej (pro-unijnej): dokonuj interpretacji tak, aby rezultat tej wykładni był zgodny z prawem unijnym.
Wykładnia funkcjonalna