27445

■ Edykt o cenach - bardzo obszerny dokument - tabela, w której zestawiono towary I usługi, które mogą być w obrocie oraz ceny maksymalne, zatem radykalnie ograniczono wolność świadczeń. Życie nie akceptuje jednak nadmiernego ograniczania wolności w kształtowaniu treści umów. Problem aktualny do dzisiaj - następuje ograniczanie wolności w prawach konsumenckich.

o Laesio enormis (nadmierny uszczerbek) w ius commune (prawo średniowieczne). Jeżeli wartość jednego świadczenia jest niższa o połowę od rzeczywistej jego wartości, to można uchylić się od skutków takiej umowy. Powstaje pytanie, czym jest jednak rzeczywista wartość. Było to kryterium obiektywne, które rozpowszechniło się w całej Europie i zostało przejęte w niektórych koncepcjach prawnych np. w prawie austriackim. W późniejszych kodyfikacjach zostaje to zastąpione subiektywnym pojęciem wyzysku.

7. Niemożliwość spełnienia świadczenia; dwa przypadki:

•    Niemożliwość w chwili powstania zobowiązania - umawiamy się o coś, czego nie da się wykonać. Jeżeli obie strony wiedziały o niemożliwości, to zobowiązanie takie nie rodzi skutku prawnego. Jeżeli wierzyciel nie wie o tej niemożliwości, to również. Jeżeli zaś o tej niemożliwości wiedział tylko dłużnik, to będzie on zobowiązany do wykonania zobowiązana.

o Impossibilium nulla obligatio - zobowiązani o świadczenie niemożliwe jest nieważne. Zakres odpowiedzialności dłużnika jest jednak węższy nizż gdyby nie wyonał zobowiązania ważnego. Tę tzw. regułę racjonalności w ramach pandektystyki w połowie XIX wieku uznano za zasadę prawną np. w prawie Niemieckim.

•    Tzw. niemożliwość zastępcza - po powstaniu zobowiązania i zawarciu umowy jej wykonanie stało się niemożliwe np. zawarłam umowę sprzedaży konkretnego obrazu, ale zjadł go Pablo. Problem ten był związany miedzy niemożliwością świadczenia odpowiedzialnością. Jeżeli utrata jest efektem siły wyższej, to na pewno dłużnik nie odpowiada. Jeżeli nie, to zależy.