27473

Osoby prawne - jednostki organizacyjne, konstruowane przez normy prawne na wzór osób fizycznych i wyposażone przez te normy w zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. Każda osoba prawna od momentu powstania jest wyposażona w zdolność prawną i pełną zdolność do czynności prawnych. Każda osoba prawna ma swoją nazwę, siedzibę i organy, przez które działa. Organami jest człowiek lub zespół ludzi, których normy prawne upoważniły do działania w imieniu osoby prawnej.

Osoby prawne typu korporacyjnego - osoby prawne, które powstają w wyniku zorganizowania się ludzi zmierzających do osiągania określonych celów

Osoby prawne typu fundacyjnego - osoby prawne zakładane przez założyciela, który wyposaża osobę prawną w jej pierwotny majątek, określa jej cele i strukturę organizacyjną oraz sposób działania.

Sposoby powstania osób prawnych:

■    Tryb erekcyjny - osoba prawna jest powoływana aktem władzy państwowej (np. ustawą), który to akt kreuje daną osobę prawną. Z inicjatywą utworzenia osoby prawnej występuje władza państwowa. Tak powołuje się np. uniwersytety w Polsce, („z mocy samego prawa"]

■    Tryb koncesyjny - osoba prawna powstaje z inicjatywy założycieli pod warunkiem, że uzyska zezwolenie organu państwa. Tak powstają np. zakłady ubezpieczeń społecznych w Polsce.

■    Tryb rejestracyjny - w tym trybie jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania jej do rejestru osób prawnych prowadzonego przez organ państwa, przy czym decyzja o wpisie do rejestru nie ma charakteru uznaniowego, ale zależy od tego, czy dana jednostka spełnia warunki przewidziane w przepisach prawnych - jeżeli je spełnia, wpis musi nastąpić. Tak powstają w Polsce np. spółki handlowe, spółdzielnie, partie polityczne.

Likwidacja osoby prawnej:

•    Następstwo decyzji kompetentnego organu osoby prawnej (z jej inicjatywy)

•    Decyzja kompetentnego organu państwa, który cofa zgodę na dalszą działalność osoby prawnej

•    Ogłoszenie upadłości (np. przedsiębiorstwa państwowego)