2749

W rozumieniu Stanisława Kowalskiego „selekcje szkolne albo selekcyjne funkcje wychowania to proces przepływu kandydatów pochodzących z różnych środowisk i kategorii społecznych poprzez drabinę szkolnictwa do różnych zawodów"¹. Zwraca on uwagę przede wszystkim na społeczne uwarunkowania selekcji szkolnych.

Podobnie pojęcie selekcji definiują amerykańscy badacze, określając nim proces dokonujący się w konkretnym systemie szkolnym, w toku którego jednostki są „przesiewane", a który zdeterminowany jest ich miejscem w hierarchii społecznej².

Encyklopedia pedagogiczna podaje: „poprzez pojęcie selekcji szkolnej należy rozumieć określony ciąg wzajemnie powiązanych zjawisk społecznych i pedagogicznych, który ma swoiste uwarunkowania i wymierne skutki w kształceniu uczniów. Pojęcie selekcji szkolnej określa w szczególności ogół procesów różnicowania się dróg i szans kształcenia dzieci i młodzieży w różnych szczeblach szkolnictwa. Selekcję szkolną można rozpatrywać jako dokonujące się w systemie szkolnym zjawisko społeczne nie zawsze kontrolowane, najczęściej przebiegające spontanicznie. Można też tym terminem nazwać proces pedagogiczny, w wyniku którego dokonuje się przegrupowanie kandydatów na wyższe szczeble kształcenia na podstawie kryteriów przyjętych w danym systemie szkolnym"³.

W definicji selekcji szkolnej Zbigniewa Kwiecińskiego akcent położony jest na spontaniczność i żywiołowość w jej przebiegu. „Selekcja szkolna to spontaniczne różnicowanie się sukcesów i losów szkolnych dzieci i młodzieży pod wpływem poza oświatowych różnic w środowisku rodzinnym i lokalnym oraz społeczeństwie globalnym"^s.

6

1

S. Kowalski. Socjologia wychowania w zarysie. Warszawa 1974. s. 421.

*    R. Borowicz. Tcires i mechatnnyselekcji wszkolnictwie, Warszawa 1983, s. 5.

2

*    EncyUcpedia pedagogiczna Warszawa 1993, s 724.

3

^s Z. Kwieciński, Selekcje ąrieczne w skohiawie ponadpodstawowym. Warszawa 1975. s. 2.