Praca to działanie wykonywane w sytuacji przymusowej narzuconej przez jakąś niezaspokojoną potrzebę, prowadzące pośrednio do jej zaspokojenia (np. żeby kupić jedzenie i przygotować posiłek)
Praca jest towarem, który człowiek sprzedaje na rynku pracy w postaci swoicłi umiejętności, moralnych kwalifikacji, sił fizycznych, usług, produkowanych dóbr, itp. Czyni to, żeby zaspokoić swoje potrzeby materialne i duchowe.
Praca w psychologii:
Praca w socjologii:
Praca jest celowa i społecznie użyteczna, zapewnia określoną pozycje w społeczeństwie (czyli nie każdy wysiłek fizyczny jest pracą), źródło utrzymania, satysfakcję.
Praca jest czynnością społeczną ponieważ :
1. Wpływa na dążenia, postawy, interesy, a więc na zachowania innych jednostek i grup.
2.Służy zaspokojeniu potrzeb, które między innymi są wyznaczane przez kulturę i strukturę grup.
3. Przez kulturę i strukturę grup wyznaczane są cele, środki, metody pracy.
4. Praca na ogół wymaga współpracy wielu jednostek i grup (koordynacji, kierowania). W procesie pracy (organizowania, kierowania) podstawowe prawa współżycia społecznego odgrywają zasadniczą rolę.
Kultura to ogół modeli, wartości, wzorów i wytworów ludzkiego zachowania dziedziczonych z pokolenia na pokolenie.
Powstała w trakcie pracy kultura (kultura pracy) obejmuje zarówno narzędzia, metody i wytwory pracy, jak też wzory życia i wzorce osobowe (które ludzie chcą w pracy i dzięki niej realizować).
Ideałem dobrego pracownika jest człowiek mający takie cechy jak uczciwość, solidność, koleżeńskość, zaangażowanie, przyswojenie sobie zasad dobrej roboty, a więc postępowania: sprawnego, skutecznego i wydajnego.
Między postulatami a faktycznymi zachowaniami (zwyczajami) zachodzą jednak rozbieżności. Poziom umiejętności wykorzystania wiedzy, zainteresowania, odpowiedzialność nie zawsze są zgodne z założeniami, co uważa się za przejaw niskiej kultury pracy.
Moralność wiąże się z ocenami (norm etnicznych, norm między ludzkich - co dobre, a co złe). Wiąże się w pracy z etyką zawodową.
Socjologia pracy pełni funkcje:
1. poznawcze (opis zjawisk).
2. praktyczne:
-diagnostyczna - polega na ocenie konkretnego zakładu z punktu widzenia jego :_ wydajności, efektywności, konkurencyjności
-prognostyczna - umożliwia odpowiedź na pytanie: Co nastąpi w zakładzie w wyniku takich a nie innych działań podejmowanych w odniesieniu do danych zjawisk lub procesów, z uwzględnieniem poznanych prawidłowości funkcjonowania zakładu
-socjotechniczna - polega na dostarczeniu wiedzy naukowej kierownictwu zakładu na temat wykorzystania procesów integracyjnych dla wzrostu efektywności, sprawności i skuteczności działania zakładu.
3. humanistyczna: Socjologia umożliwia orientację w całokształcie złożonych procesów społecznych. Daje podstawę dla zrozumienia zmian dokonujących się w społeczeństwie oraz głównych sił napędowych działających w zakładzie pracy.
Należy podkreślić, że socjologia pracy jako nauka nie dostarcza praktyce recept, lecz wiedzy. Siłą socjologii jest nie budowanie teorii i abstrakcyjna doskonałość lecz podejmowanie doniosłych problemów społecznych.