o Asceza i ubóstwo były uznawana za wartość o Kościół - głównie w wieku XIII, walczył z bogaceniem o Cnota pychy - stan feudalny
o Od XIII w zaczęły się rodzić poglądy kapitalistyczne o Finansiści - lichwiarze -> grzesznicy o Lichwa - kradzież -> lichwiarz to złodziej 0 Bóg jest właścicielem, a lichwiarz go okrada o Lichwiarz sprzedaje czas, należący do Boga, więc go okrada o Lichwiarzy potępiano
o Św. Franciszek - przykład ascety (rozdał ubogim swój majątek) o Poszerzanie majątku nie daje możliwości życia wiecznego (u chrześcijan) o Bogacenie się - najwyższą możliwością i łaską bożą (u protestantów)
■ Bogactwo - dar boży
■ Bóg ocenia człowieka wg tego, co robi ze swoim majątkiem
■ Protestantyzm popierał przedsiębiorczość
■ Trzeba mieć życie dobrze zorganizowane
16.10.2009
• Filary kapitalizmu
o Rewolucja intelektualna
o Ruch reformacyjny
o Odkrycia geograficzne - zapewniły akumulację kapitału (zlewiska mórz śródziemnego i bałtyckiego były ważne do wieku XVI)
• Pierwsze dwa kształtowały człowieka
• Warunki kapitalizmu
o Musi być kapitał
o Musi być człowiek umiejący zrobi cos z kapitałem
• Wenecja w XVI wieku miała ogromny kapitał wielkości francuskiego i armię wielkości armii Polski
• Wenecja z pozoru była mała, zdążyła pozyskać szereg punktów na terenie dawnego cesarstwa bizantyjskiego (bitwa pod Warną 1444 - Polacy i Węgrzy oczekiwali posiłków z Europy zachodniej, a otrzymali posiłki Tureckie od wenecjańczyków, i Polacy przegrali ta bitwę)
• Wenecja była niezbędna dla życia Europy do wieku XVI, z Wenecji pochodził najbogatszy człowiek świata, Wenecja posiadała ważne punkty handlowe (słynny wódz wenecki Dandolo, miał 90 lat i był ślepy)
• Z wenecjanami konkurowali genueńczycy (zatapiano nawzajem swoje statki), miasto Kaffa -oddała się pod władanie Kazimierza Jagielończyka (miasto genueńskie), polska załoga nigdy tam nie dotarła (została na terenie Ukrainy zatrzymana, Czartoryscy zrobili najazd, gdy żołnierze polscy spali, pijani)
• Odkrycia geograficzne zmieniły porządek, Lizbona stała się ważnym ośrodkiem handlowym, hiszpańska Sewilla, Antwerpia, Amsterdam, Londyn, Bristol
• Towary zaczęto przywodzić głównie ze wschodu
• Odkrycie Ameryki spowodowało, że pojawiły się nowe towary: ziemniaki, pomidory, tytoń
• Ze wschodu: herbata, kawa, cukier (z trzciny cukrowej), (wcześniej słodzono miodem), ryż, kauczuk -> rozszerzenie konsumpcji i rozpowszechnianie towarów po całej Europie pojawianie się uzależnień
• Tadeusz Kościuszko był uzależniony od kawy <S>
• W XVIII wieku kawa staje się popularna, Kościuszko dostał stypendium i w czytelniach i bibliotekach pijał duże ilości kawy, Kościuszko lubił też cytryny
• Herbatę w XIX wieku pił już proletariat, stała się ona towarem powszechnym, wcześniej była używką ekskluzywną
• Napływ kruszców szlachetnych prowadził do rewolucji cenowej, brakowało wcześniej pieniądza i kapitału, z Indii zachodnich przywożono nowe surowce (wojny Hiszpanów z Holendrami)
• Anglicy płacili, żeby ktoś za nich prowadził wojnę - Francja została zajęta przez Niemców
• Hiszpanie sprowadzili do Europy duże ilości złota i srebra z Ameryki, dla Indian ważniejsze od złota były różne materiały kamienne (wydobywano złoto w Boliwii, Peru, jak również w Meksyku)
• Roczne wydobycie złota w Europie wynosiło około 5 tysięcy ton, a Hiszpanie z Ameryki przynosili nawet do 300 tysięcy ton